دلایل کاهش شتاب خودرو موضوع این مقاله از سری مقالات مجله خودرو روغنکار است که قصد داریم به بررسی علت کم شدن شتاب ماشین بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

واضح است که همه ما دوست داریم خودرویمان همیشه مثل روز اول سرحال باشد و هر زمان که خواستیم بتوانیم شتاب کافی از آن بگیریم، اما گاهی وقت‌ها احساس می‌کنیم که ماشین شتاب مطلوبی ارائه نمی‌دهد و حین حرکت متوجه کندی یا سنگینی عملکرد آن می‌شویم. آیا می‌دانید که این کاهش شتاب خودرو چه دلایلی دارد و کدام عوامل باعث می‌شوند تا ماشین چابکی خود را از دست بدهد؟ اگر می‌خواهید بدانید که دلایل کاهش شتاب خودرو چیست و به چه مواردی ارتباط پیدا می‌کند، بهتر است این مقاله کاربردی و مهم از مجله خودرو روغنکار را از دست ندهید.

ایراد در سیستم جرقه زنی خودرو

ازجمله رایج‌ترین دلایل اصلی کاهش شتاب خودرو می‌توان به خرابی یا فرسودگی شمع‌ها اشاره کرد. اگر متوجه شدید الکترود سر شمع دچار خوردگی شده و لبه‌های آن دیگر مثل روز اول صاف نیست، بدانید که این مورد می‌تواند کیفیت جرقه و انفجار درون سیلندر را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش توان و شتاب خودرو شود؛ بنابراین بهتر است که شمع‌ها حداکثر بعد از هر 20 هزار کیلومتر کارکرد تعویض شوند.

همچنین دیگر اجزای سیستم جرقه‌زنی مثل وایرها، کوئل و… نیز در صورت نقص داشتن می‌توانند روی شتاب و عملکرد پیشرانه تاثیر منفی بگذارند. در این خصوص‌ بهتر است وایرها هم به همراه شمع‌ها تعویض شوند تا اثرات منفی آن‌ها روی خودرو به حداقل برسد.

کثیفی فیلتر هوا

اگر فیلتر هوا بیش از حد کثیف شود، جلوی ورود هوای تمیز به درون موتور تا حدی گرفته می‌شود و مسلما زمانی که اکسیژن و هوای کافی به موتور نرسد، قدرت انفجار درون سیلندرها نیز کاهش پیدا کرده و موتور نمی‌تواند شتاب کافی را در اختیار شما بگذارد. کثیفی بیش از حد روغن نیز باعث افزایش گرانروی آن شده و درنتیجه چرخش میل‌لنگ، میل بادامک و سایر اجزای متحرک موتور را با دشواری بیشتری روبرو می‌کند؛ درنتیجه موتور تحت فشار قرار می‌گیرد و نمی‌تواند مثل حالت عادی عملکرد قابل‌قبول و توان کافی را ارائه دهد. بنابراین همیشه سعی کنید به موقع یا حتی زودتر از موعد نسبت به تعویض فیلتر هوا و روغن موتور اقدام کنید تا با پدیده کاهش شتاب خودرو روبرو نشوید.

خرابی دیسک و صفحه

اگر صفحه کلاچ گیربکس‌های دستی یا دوکلاچه اتومات بر اثر استفاده زیاد یا فشار آوردن بیش از حد روی ماشین مستهلک شوند، درنتیجه اصطکاک کافی میان فلایویل و گیربکس جهت انتقال حداکثری نیرو وجود نخواهد داشت و بخش زیادی از توان موتور پیش از رسیدن به سر چرخ‌ها هدر می‌رود و موجب کاهش شتاب خودرو می‌شود.

اگر فشار بنزین خروجی از باک به سمت موتور به دلایلی مثل کثیفی صافی بنزین، نقص در عملکرد پمپ بنزین و… کاهش پیدا کند، آنگاه سوخت کافی به موتور نمی‌رسد و شتاب خودرو نسبت به حالت عادی کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین اگر انژکتورها ایراد داشته باشند و نتوانند بنزین را به صورت مناسب به درون موتور اسپری کنند، احتمال کاهش شتاب ماشین وجود خواهد داشت.

ایراد در سیستم اگزوز

همان‌طور که کیفیت هوای ورودی به پیشرانه روی شتاب خودرو تاثیر می‌گذارد، خروجی دود نیز باید کاملا باز باشد تا شتاب خودرو با کاهش روبرو نشود. به عنوان مثال گاهی اوقات مبدل کاتالیست یا منبع‌های اگزوز دچار خرابی یا گرفتگی می‌شوند و همین مورد می‌تواند خروج دود از پیشرانه و عملکرد موتور را مختل کند؛ در نتیجه شتاب ماشین کاهش پیدا خواهد کرد.

اگر رینگ‌های کمپرس روی پیستون که درون سیلندر بالا و پایین می‌روند نتوانند هوای فشرده شده را به طور کامل آب‌بندی کنند، درنتیجه چگالی مخلوط سوخت و هوا درون سیلندر کاهش پیدا کرده و قدرت انفجار آن نیز متعاقبا کمتر از قبل می‌شود. بنابراین موتور توان کمتری تولید می‌کند و موجب کاهش شتاب ماشین خواهد شد. همچنین خرابی سوپاپ‌ها و آب‌بندی نبودن محل نشست آنها روی سرسیلندر نیز می‌تواند مشکل مشابهی را ایجاد کند.

در پایان توصیه می‌کنیم به منظور سرحال نگه داشتن موتور و به حداکثر رساندن شتاب خودرو، بهتر است که مواردی مثل سرویس به موقع روغن، فیلتر بنزین و هوا، تعویض شمع و وایر (به طور متوسط بعد از گذشت هر 20 هزار کیلومتر) و تعویض به موقع دیسک و صفحه گیربکس دستی را رعایت کنید تا عملکرد ماشینتان با مشکل مواجه نشده و شتاب حداکثری را در مواقع لازم به شما ارائه دهد.

یکی دیگر از دلایل کاهش شتاب خودرو ایراد در دریچه گاز و متعلقات آن است. وقتی پدال گاز را فشار می‌دهید، دریچه گاز نیز متناسب با آن باز شده و هوای بیشتری وارد موتور می‌شود؛ بر همین اساس ایسیو نیز سوخت بیشتری را به درون موتور ارسال می‌کند که منجر به احتراق شدیدتر و افزایش سرعت و شتاب خودرو می‌شود.

 اما اگر دریچه گاز متناسب با میزان فشار روی پدال باز نشود، درنتیجه سوخت و هوای کمتری وارد موتور شده و آن میزان افزایش شتاب که انتظار دارید، رخ نخواهد داد. ازجمله نقایص معمول می‌توان به شل شدن سیم گاز، خرابی سنسور موقعیت دریچه گاز، نقص الکترونیکی دریچه گازهای برقی، خطای ای سی یو و… اشاره کرد.

ورود لاستیک تیوبلس به بازار و استفاده آن بر روی خودروهای سواری یکی از اتفاقاتی بود که توانست بسیاری از شرایط و تجربه‌های رانندگی را تغییر دهد. در گذشته چرخ خودرو از سه قسمت رینگ لاستیک و تیوپ تشکیل می‌شد که لاستیک وظیفه انتقال نرم‌تر حرکت به سطح جاده را برعهده داشت و تیوب نیز وظیفه نگهداری هوای فشرده بین رینگ و لاستیک را برعهده می‌گرفت.

این امر باعث می‌شد تا میزان لرزش‌ها و ضربه‌های سطح جاده به طور چشمگیری کمتر به بدنه خودرو منتقل شود. با پیشرفت‌هایی که در زمینه تولید لاستیک‌ها صورت گرفت، لاستیک تیوبلس جایگزین لاستیک‌های تیوب‌دار به بازار عرضه شدند.

لاستیک‌های تیوبلس دارای مزایای بسیار زیادی نسبت به لاستیک‌های نسل قبل هستند که این امر موجب شد تا استفاده از آن‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یابد و در حال حاضر در بازار خودروها تقریباً اکثر خودروها از لاستیک‌های تیوبلس استفاده می‌کنند. گسترش بازار لاستیک‌های تیوبلس را می‌توان به دلیل بهره‌مندی از خصوصیات کیفی ویژه‌ای همچون ایمنی بالا، راحتی در کار و عملکرد خوب در میان انواع تایرهای دیگر دانست.

تا پیش از ورود لاستیک‌های تیوبلس به بازار یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در مورد لاستیک‌های خودرو را می‌توان پنچری بسیار زیادتر آن‌ها نسبت به نسل‌های امروزی دانست. در ادامه با روغنکار همراه شوید تا در مقاله «لاستیک تیوب لس چیست و چه مزایایی نسبت به سایر لاستیک‌ها دارد؟» به بررسی لاستیک‌های تیوب لس بپردازیم.

تایر تیوبلس چیست؟

بهتر است در ابتدای مقاله «لاستیک تیوب لس چیست و چه مزایایی نسبت به سایر لاستیک‌ها دارد؟» به تعریف این نوع لاستیک‌ها بپردازیم؛ تایر تیوبلس یا همان تایرهای بدون تیوب نوعی از لاستیک هستند که یک لایه داخلی نازک از جنس بوتیل به‌طور کامل داخل آن‌ها را عایق‌بندی کرده است. وجود لایه نازکی از بوتیل در لاستیک‌های تیوبلس، از نشت هوا به بیرون از لاستیک جلوگیری کرده و در نتیجه می‌تواند فشار باد زیادی را در داخل لاستیک نگهداری کند.

در لاستیک‌های تیوبلس میزان پنچری به‌طور چشمگیری کاهش یافته و نوع پنچرگیری آن نیز با لاستیک‌های معمولی بسیار متفاوت است. در لاستیک‌های نسل گذشته که از لاستیک و تیوپ به‌طور جداگانه استفاده می‌شد، برای پنچرگیری نیاز به باز کردن لاستیک از روی رینگ و درآوردن تیوب بود؛ ولی در لاستیک‌های تیوبلس نسل جدید فرایند پنچرگیری بر روی چرخ خودرو قابل انجام است و نیازی به باز کردن چرخ از روی خودرو نیست.

میزان پنچری در این لاستیک‌ها به شکلی کاهش یافته است که در برخی از خودروها در سال‌های متوالی نیازی به استفاده از تایر زاپاس نخواهید داشت. حتی برخی از خودروهای اروپایی از این ویژگی استفاده کرده و وجود تایر زاپاس را در خودرو به‌عنوان یک آپشن معرفی می‌کنند که باید برای خرید آن هزینه اضافه بپردازید.

لاستیک تیوبلس چگونه عمل می‌کند؟

در این بخش از مقاله روغنکار «لاستیک تیوب لس چیست و چه مزایایی نسبت به سایر لاستیک‌ها دارد؟» به نحوه عملکرد این لاستیک‌ها می‌پردازیم. همان‌طور که در بالا نیز به آن اشاره شد یکی از ایرادهای بسیار بزرگ در تایرهای نسل قبلی پنچری بسیار زیاد این تایرها نسبت به لاستیک‌های تیوبلس نسل جدید است. در لاستیک‌های قدیمی درصورتی‌که جسمی تیز به داخل لاستیک فرو می‌رفت، باد لاستیک با سرعت بسیار زیاد تخلیه شده و چرخ خودرو با چرخ زاپاس تعویض می‌شد.

این مسئله در سرعت‌های بالا و در جاده‌های برون شهری می‌توانست مشکل ساز باشد؛ چرا که در سرعت‌های بالاتر تخلیه ناگهانی باد لاستیک می‌تواند باعث به هم خوردن کنترل خودرو و حوادث بعدی شود. در لاستیک‌های تیوبلس نسل جدید پس از ورود جسم خارجی تیز به داخل لاستیک مواد داخلی به کناره‌های این جسم چسبیده و باعث می‌شوند که باد لاستیک نتواند به سرعت خارج شود. این کاهش تدریجی باد لاستیک باعث می‌شود شما بتوانید مسیر بسیار طولانی را با لاستیک پنچر طی کنید و نیازی به تعویض لاستیک با تایر زاپاس نداشته باشید.

پنچرگیری در لاستیک‌های تیوبلس چگونه انجام می‌شود؟

در لاستیک‌های تیوبلس نیازی به باز کردن لاستیک از روی رینگ برای پنجری وجود ندارد و در برخی از موارد می‌توان حتی بدون باز کردن چرخ پنچرگیری را انجام داد. پنچرگیری در لاستیک‌های تیوبلس به‌این‌صورت اتفاق می‌افتد که پس از خارج کردن شی خارجی، مقداری فیتیله مخصوص پنچرگیری به چسب مخصوص آغشته شده و داخل سوراخ ایجاد شده قرار می‌گیرد. 

چسب و فیتیله در چند دقیقه محکم شده و لاستیک قابل استفاده مجدد خواهد بود. اضافه‌های فتیله داخل لاستیک نیز توسط یک تیغ از سطح بیرونی لاستیک جدا شده و صاف می‌شود.

تفاوت‌های عمده در استفاده از لاستیک تیوبلس چیست؟

در لاستیک‌های تیوبلس نیازی به استفاده از تیوپ وجود ندارد؛ ولی باید از رینگ‌های یک تکه‌ای که برای استفاده از این نوع لاستیک طراحی شده‌اند استفاده کنید، چرا که لبه لاستیک و رینگ با یکدیگر بایستی فیکس شوند تا بتوانند هوای پرفشار داخل لاستیک را حفظ کند. همچنین در استفاده از لاستیک‌های تیوبلس باید نوعی والف مخصوص برای رینگ خود استفاده کنید تا از نشت هوا از کناره‌های آن جلوگیری شود.

مزایای لاستیک تیوبلس چیست؟

توصیه‌هایی در مورد لاستیک‌های تیوبلس

در این مقاله از سری مقالات مجله خودرو روغنکار به بررسی ECU خودرو، خرابی آن و راه‌های تشخیص خرابی ECU خواهیم پرداخت. قطعا برای شما نیز پیش آمده است که شاهد روشن شدن چراغ‌هایی در پشت آمپر خودروی خود شده باشید؛ در چنین مواردی وقتی به مکانیک مراجعه کنید، در ابتدا ecu ماشین را چک می‌کند. 

ecu چیست و چه وظایفی بر عهده دارد؟ آیا امکان خرابی آن وجود دارد؟ چگونه متوجه خرابی آن شویم؟ آیا قطعه‌ای تعمیرپذیر است یا باید تعویض شود؟ با روغنکار همراه باشید تا اندکی بیشتر با این قطعه آشنا شوید.

نمونه از یک ECU

با پیشرفت تکنولوژی در تمامی صنایع کنترلرهای مکانیکی کم‌کم جای خود را به کنترلرهای الکترونیکی داده‌اند. این تکنولوژی‌ها در صنعت خودروسازی و در داخل خودروها نیز خود را به نمایش گذاشته‌اند؛ به‌طوری‌که روزبه‌روز بر تعداد این کنترلرها و ریزپردازنده‌ها در داخل خودروها افزوده می‌شود. کنترل این ریزپردازنده‌ها توسط مغز متفکر خودرو یعنی (ECU (Electronic Control Unit انجام می‌پذیرد.

Ecu که تحت عنوان کامپیوتر خودرو نیز شناخته می‌شود، همانند کامپیوترهای شخصی یا لب‌تاپ‌ها نبوده و در ورودی و خروجی تفاوت‌هایی دارند. ورودی‌های این کامپیوتر سنسورهایی هستند که سرتاسر خودرو نصب شده‌اند و خروجی‌های آن نیز دستورهایی جهت چراغ‌ها یا سایر پردازنده‌ها هستند.

سنسورهای تحت کنترل ECU

آلودگی‌های زیست‌محیطی یکی از مهم‌ترین مشکلات بشری بوده و البته کماکان نیز این مشکل وجود دارد و روزبه‌روز بر وخامت آن نیز افزوده می‌شود. در اواسط قرن 21 آلودگی‌های زیست محیطی باعث شد تا ایالت متحده آمریکا برنامه‌ای تحت عنوان هوای پاک را جهت کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی تدوین کند. این برنامه کمپانی‌های خودروسازی را وادار به استفاده هر چه بیشتر از کنترلرهای الکترونیکی جهت افزایش بازدهی احتراق سوخت کرد.

واضح است که افزایش کارآیی سوخت به معنای کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی خواهد بود. در اولین گام کمپانی‌های خودروسازی به‌سراغ کنترل احتراق و انفجار در سیلندرها رفتند و تجهیزی تحت عنوان Engine Control Unit را طراحی کردند. از همین‌رو برخی افراد ecu را همان Engine Control Unit می‌دانند در حالی که ecu‌های امروزی پا را فراتر گذاشته و صرفا خود را به کنترل موتور محدود نکرده‌اند.

روزبه‌روز بر تعداد آپشن‌های خودروها افزوده می‎شود و اتفاقا در برخی مواقع پرچم‌داران کمپانی‌های مختلف فقط در چند آپشن جزئی با همدیگر فرق دارند. افزایش این آپشن بر تعداد ریزپردازنده‌ها و کنترلرها می‌افزاید و علاوه‌بر پیچیدگی‌های فنی، سیم‌کشی‌های آن‌ها نیز سخت‌تر خواهد بود. به‌همین منظور و جهت کاهش این پیچیدگی‌ها رابرت بوش شبکه ناحیه‌ای کنترلر (Controller Area Network) را طراحی و معرفی کرد.

در این پروتکل از یک اینترفیس دو سیمه استفاده می‌شود که هم تعداد ماژول‌های تحت کنترل را افزایش داده و هم مقدار سیم‌کشی را کاهش می‌دهد. در این سیستم به‌جای آن‌که سیگنال‌ها توسط یک سیم هدایت شوند، بر روی شبکه دو سیمه تسهیم می‌شوند. شکل زیر نمونه‌ای از این شبکه را برای یک خودرو نمایش می‌دهد.

دیاگرام CAN

هر کدام از باکس‌ها نمایانگر ماژول خاصی است که اغلب آن‌ها نیز برای شما شناخته ‌شده‌اند و شاید هم‌اکنون بر روی خودروی شما نیز وجود دارد. به‌عنوان مثال GPS جهت سیستم موقعیت‌یاب، ABS جهت ترمزهای ضدقفل، ACM جهت ماژول تهویه هوا و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروتکل ذکر شده سرعت انتقال داده‌ها را تا 500 کیلوبیت در هر ثانیه رسانده است.

نمونه ای از یک ECU

با وجود ظاهر کوچک، ECU از اجزای بسیار زیادی تشکیل شده است. مهم‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده ECU عبارتند از:

مبدل‌های آنالوگ به دیجیتال (A to D): این مبدل‌ها، خروجی‌های سنسورهایی نظیر سنسور اکسیژن را می‌خوانند. خروجی سنسور اکسیژن، اختلاف پتانسیل آنالوگی بین 0 تا 1.1 ولت است. ریزپردارنده این سیگنال آنالوگ را تبدیل به سیگنال دیجیتال کرده که حاصل کار یک عدد 10 بیتی خواهد بود.

خروجی‌های دیجیتال High Level: در بسیاری از خودروهای مدرن، ECU وظیفه ارسال دستور جرقه‌زنی، باز و بسته کردن مسیر تزریق سوخت و همچنین روشن و خاموش کردن فن خنک‌کننده را بر عهده دارد. تمامی این کارها نیازمند خروجی‌های دیجیتال است که باید توسط ECU فراهم شود.

مبدل‌های دیجیتال به آنالوگ (D to A): گاهی جهت تحریک و کنترل برخی اجزای موتور نیاز به سیگنال‌های آنالوگ است. از آنجا که ریزپرازنده‌ها به‌صورت دیجیتالی هستند، نیاز به مبدل‌های D to A وجود دارد.

کاندیشنر سیگنال (Signal Conditioner): برخی اوقات بر روی ورودی‌ها و خروجی‌های ECU باید تغییراتی انجام گیرد تا تطابق لازم با شرایط سیستم را داشته باشد. به‌عنوان مثال مبدل A to D، خروجی سنسور اکسیژن را می‌خواند که ممکن است تنظیمات آن بر روی 0 تا 5 ولت باشد در حالی‌که خروجی سنسور اکسیژن بین 0 تا 1.1 ولت است. کاندیشنرها مداراتی هستند که جهت تنظیم سطح سیگنال ورودی و خروجی به‌کار برده می‌شوند.

چیپ‌های ارتباطی: همان‌طور که از نام آن مشخص است، ارتباطات بین ورودی‌ها و‌ خروجی‌ها از طریق این چیپ‌ها برقرار می‎‌شود. پروتکل ارتباطی بین چیپ‌ها نیز همان سیستم CAN است که پیش‌تر به آن اشاره کرده‌ایم.

برخی از خروجی‌های ECU بر روی پشت آمپر و به‌واسطه روشن شدن برخی چراغ‌ها قابل ملاحظه است. روشن شدن این چراغ‌ها به احتمال زیاد حاکی از آن است که سیستمی در خودرو دچار مشکل شده‌است. به‌عنوان مثال شاید ساده‌ترین این موارد، چراغ‌های مربوط به درب‌ها باشد که در صورت باز بودن چراغ‌ها، روشن می‌شود. برخی از خروجی‌ها نیز به این سادگی‌ها قابل مشاهده نیست و درواقع ورودی یکی دیگر از سیستم‌های خودرو است.

پورت ODB

همان‌طور که در متن بالا اشاره شد، برخی خروجی‌های ECU به وضوح قابل مشاهده هستند؛ مانند چراغ‌هایی که در پشت آمپر گاهی روشن می‌شوند، اما احتمالا برای شما هم پیش آمده است که به‌عنوان مثال درب را کاملا بسته‌اید و با این حال چراغ مربوط به درب‌ها خاموش نشده است.

این موارد می‌تواند نشانه خطا در ECU یا در مکانیزمی باشد که وضعیت درب را به ECU منتقل می‌کند. تشخیص این امر که این خطا ناشی از کدام‌یک از موارد پیش‌گفته است به این سادگی‌ها نبوده و باید به یک کارشناس ماهر و باتجربه مراجعه کنید.

نمونه ای از یک دیاگ

بسیاری از خطاهای ECU با تنظیم مجدد آن برطرف می‌شوند که این کار از طریق دستگاهی تحت عنوان دیاگ صورت می‌گیرد. برای دسترسی به ECU پورت‌هایی تحت عنوان ODB) On- Board- Diagnostic) وجود دارد که عمدتا نیز در زیر فرمان قرار دارند. با استفاده از این پورت و دیاگ، می‌توانید به ECU دسترسی داشته و در صورت نیاز آن‌را بازنشانی کرده و خطاهای موجود را حذف کنید. لازم به ذکر است که این امر نیاز به دانش و تجربه تخصصی دارد.

محل پورت ODB

خودرو از آن دست کالاهایی است که فروش دست دوم آن در ایران رواج بسیار زیادی دارد. قیمت بالای آن از یک سو و کم شدن قدرت خرید مردم باعث شده تا روز به روز تمایل آنها به سمت خودروهای کارکرده یا دست دوم بیشتر شود. اکنون نه تنها در میان خودروهای خارجی بلکه در خصوص خودروهای داخلی نیز بازار دست دوم داغ است با روغنکار همراه باشید.

با این حال، هر چند که خرید دست دوم یک محصول یا کالا همراه با صرف هزینه کمتر نسبت به خرید نمونه اولیه آن بوده، اما خرید دست دوم چندان کار ساده‌ای هم نیست. این موضوع خصوصا برای خودرو که همراه با ویژگی‌های فنی پیچیده بوده، بسیار اهمیت دارد. یکی از اصلی‌ترین موضوعات در خرید هر خودرو میزان کارکرد آن است. اینکه شما بدانید خودرو مورد نظرتان چند کیلومتر کارکرد دارد.

چرا که کارکرد هر خودرو نشان می‌دهد که تا چه اندازه می‌توان در خصوص کیفیت و ایمنی آن اعتماد کرد. متاسفانه برخی از فروشندگان خودرو از طریق دستکاری در کارکرد، سعی دارند که آن را با قیمت بالاتری به فروش برسانند. در واقع شما برای یک خودرو مناسب و کم‌کارکرد، هزینه می‌کنید. اما در اصل یک نمونه دیگری را تحویل می‌گیرید.

بنابراین تشخیص کارکرد واقعی هر خودرو موضوعی است که باید به هنگام خرید به آن توجه اساسی کنیم. هر چند که می‌توان کارکرد خودرو را به روش‌هایی مورد دستکاری قرار داد. اما برای تشخیص کارکرد واقعی خودرو راه‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه این مقاله از مجله روغنکار به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

ظاهر خودرو

احتمالا شما هم ضرب‌المثل آنچه که عیان است چه حاجت به بیان است را شنیده‌اید. این ضرب‌المثل معروف برای تشخیص کارکرد واقعی خودرو نیز کاملا صدق می‌کند. ابتدا می‌توان به وضعیت رنگ‌رفتگی بدنه خودرو، سالم بودن قطعات، آثار ساییدگی یا فرورفتگی بر روی بدنه و برخی موارد دیگر اشاره کرد. طبیعتا خودرویی که کارکرد زیادی دارد در بسیاری از موارد در این ویژگی‌ها، ظاهر چندان مناسبی ندارد. چرا که به مرور گذر زمان باعث تحلیل رفتن ظاهر خودرو می‌شود.

بعد از بررسی ظاهری می‌توان نگاهی به وضعیت داخلی خودرو نیز انداخت. میزان نو یا کهنه بودن صندلی‌ها، قربیلک فرمان، رنگ قطعات داخل کابین و برخی موارد دیگر از جمله روش‌های تشخیص کارکرد خودرو است. به عنوان مثال، می‌توان میزانی که پدال گاز یا ترمز سائیده شده‌اند را بررسی کرد. هر اندازه که این دو پدال بیشتر سائیده شده باشند، احتمال کهنه بودن خودرو بیشتر می‌شود. البته این موارد همگی تجربی هستند و بهتر است از فردی که تجربه بیشتری نسبت به شما در رانندگی دارد، استفاده کنید. 

شاید با خود بگویید بررسی این مشخصات چندان نمی‌تواند به تشخیص کارکرد خودرو کمک کند. چرا که ممکن است این قطعات توسط فروشنده به راحتی تعویض شده باشند. یا مثلا با رنگ کردن خودرو بتوان بسیاری از نقاط ضعف ظاهری آن را پوشاند. در ادامه به بررسی برخی ویژگی‌های فنی‌تر اشاره خواهیم کرد.

دیسک ترمز

دیسک ترمز یکی از نقاط اصلی برای تشخیص دستکاری کارکرد خودرو است. به طوری که اگر خودرویی دارای کارکرد بالا باشد، معمولا دیسک ترمز آن دارای لبه‌های تیز است. این مورد در خودروهای با کارکرد پایین کاملا برعکس است. خودروهایی که معمولا کارکرد زیادی دارند، به علت استفاده زیاد از ترمز، لبه دیسک ترمز آنها تیز می‌شود. به عنوان مثال، اگر فروشنده خودرو ادعا کند که خودرو مذکور کمتر از 40 هزار کیلومتر کارکرد دارد، اما لبه دیسک ترمز آن تیز باشد، بدانید که قطعا میزان کارکرد آن دستکاری شده است. 

معمولا به هنگام خرید ممکن است فروشندگان دلایل و استدلال‌های زیادی برای تیز بودن لبه دیسک ترمز بیاورند که نباید شما را فریب دهند. همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد میزان سائیدگی پدال ترمز خودرو نیز می‌تواند یکی از نقاط محل بررسی برای تشخیص کارکرد باشد.

تغییر کارکرد خودروها بیشتر مربوط به خودروهای قدیمی و آنالوگ بود. امروزه بسیاری از خودروها از سیستم مرکزی یا همان euc بهره‌مند هستند که امکان تقلب را پایین آورده است. در صورتی که خودرو موردنظر شما از این سیستم بهره‌مند است، می‌توان برای تشخیص کارکرد خودرو از دیاگ استفاده کنید. چرا که در این خودروها علاوه بر آنکه کارکرد خودرو در پشت فرمان ذخیره و نشان داده می‌شود، در برخی eucها هم ذخیر می‌شود. بنابراین می‌توان از طریق استفاده از دیاگ زدن، به میزان کارکرد خودرو دست پیدا کنید. با این حال باید گفت که هر چند میزان تقلب در اینگونه خودروها نسبت به خودروهای آنالوگ بسیار کمتر است، اما همچنان روش‌های دیگری برای دستکاری میزان کارکرد خودروها وجود دارد که البته می‌توان با استفاده از روش‌های دیگر به آن پی برد.

بسیاری از خودروهای امروزی از گارانتی برخوردار هستند. مالکان آنها در بسیاری از موارد مانند خرابی خودرو یا ایجاد مشکلات فنی مجبور هستند که به نمایندگی‌های خودرو مراجعه کنند. در آنجا معمولا میزان کارکرد خودرو را در اطلاعات مربوط به سرویس‌ کردن آن ثبت می‌کنند. بنابراین چنانچه میزان کارکرد نشان داده شده در این سرویس‌ها با کارکرد اعلامی از سوی فروشنده یکی نبود، می‌توان به تقلبی بودن آن پی برد. از آنجا که بسیاری از مالکان خودروها به خاطر حفظ گارانتی مجبور هستند تا هر چند وقت یکبار به نمایندگی مراجعه کنند، لذا بررسی اطلاعات مربوط به سرویس‌های خودرو می‌تواند منبع خوبی برای تشخیص میزان واقعی کارکرد باشد. البته باید در نظر گرفت که بسیاری از خوردوها ممکن است دارای گارانتی نبوده یا آنکه افراد به طرق مختلف بتوانند اطلاعات را دستکاری کنند.

معمولا بسیاری از خریداران تمایل دارند تا از افراد مجرب در خریدهای مهم خود استفاده کنند. این مورد در خصوص خرید خودرو دست دوم نیز غالبا وجود دارد. هر چند این موضوع می‌تواند ایراداتی نیز به همراه داشته باشد. اما چنانچه شما بتوانید فردی مطلع و مورد اعتماد را برای بررسی خودرو با خود به همراه داشته باشید، تا حد زیادی می‌توانید از خرید خودروهایی با کارکرد تقلبی جلوگیری کنید. بهتر است فردی را انتخاب کنید که به اندازه کافی از ویژگی‌های فنی خودرو آگاهی داشته باشد. 

ضمن آنکه در بازار خرید و فروش خودرو نیز حضور داشته و از ترفندهای متقلبان آگاهی داشته باشد. از همه مهم‌تر شما باید فردی را با خود همراه کنید که اطمینان کامل به وی داشته باشید. با این حال، حتی اگر فرد کاملا مجربی را نیز پیدا نکردید، بهتر است فرد دیگری را با خود به همراه داشته باشید. چرا که معمولا نظر دو فرد می‌تواند درست‌تر و منقط‌تر باشد.

رادیاتور خودرو

یکی دیگر از نقاط مهم برای تشخیص کارکرد واقعی هر خودرو، مشاهده رادیاتور آن است. قطعا هر قطعه و سیله‌ای به مرور زمان و با استفاده طولانی دچار برخی ایرادات یا تغییر در ظاهر می‌شود. معمولا رادیاتور خودروهایی که دارای کارکرد بالا هستند، دچار تغییر شکل می‌شوند. از جمله آنکه به علت برخی مسائل مانند برخورد هوا یا گرد و غبار، اندازه فاصله‌های موجود در رادیاتور خودرو افزایش می‌یابد.

بنابراین چنانچه به خودرویی برخورد کردید که میزان کارکرد اعلامی آن از سوی فروشنده پایین، اما فاصله‌های موجود در رادیاتور زیاد بود، به آن شک کنید. ممکن است سوال کنید که این امکان وجود دارد تا مالک خودرو رادیاتور را تعویض کرده باشد. اما باید دقت کرد که معمولا رادیاتور خودرو به زودی قابل تعویض نخواهد بود و مدت زمان زیادی می‌‌خواهد که رادیاتور آن نیاز به تعویض داشته باشد. بنابراین چنانچه مالک خوردو ادعای تعویض آن را داشته باشد، ممکن است خودرو مذکور مشکل دیگری داشته باشد که باید به آن دقت کنید.

سال تولید هر خودرو می‌تواند منبع بسیار خوبی برای تشخیص کارکرد خودرو باشد. معمولا هر خودرو در سال باید کارکردی بین 20 تا 30 هزار کیلومتر داشته باشد. می‌توانید تعداد سال‌های بعد از تولید را در این اعداد ضرب کنید. اگر نتیجه ضرب کردن اعداد با آنچه که فروشنده می‌گوید، چندان منطقی نباشد، بهتر است از خرید آن منصرف شوید. البته علاوه بر اینگونه محاسبات، سال تولید خودرو به خودی خود می‌تواند معیار مناسبی برای خرید یا نخریدن آن باشد.

طبیعی است هر اندازه سال تولید یک خودرو به سال‌های قبل برگردد، آن خودرو استهلاک و فرسودگی بیشتری دارد. با این حال، ممکن است برخی از خودروها علی‌رغم آنکه سال تولید آنها به چندین سال قبل برگردد، اما کارکرد زیادی نداشته باشند که معمولا به ندرت می‌توان از این موارد را یافت.

شخصیت فروشنده خودرو اصلی‌ترین نکته در خرید خودروهای دست دوم است. آیا فروشنده از آشنایان و دوستان شما است، آیا او یک دلال بازار خودرو است یا آنکه تنها یک مصرف‌کننده بوده و بنا به دلایلی قصد فروش خودرو خود را دارد. از همه‌ مهم‌تر با توجه به نحوه صحبت کردن و استدلال‌های او در فروش خودرو می‌توان به امکان تقلب در کارکرد خودرو پی برد. به عنوان مثال، در بسیاری از آگهی‌های خودرو نوشته می‌شود که راننده خودرو مذکور خانم دکتری بوده که تنها برای رفتن به محل کار از خودرو خود استفاده کرده است. 

ترفندی که این روزها بیشتر شبیه به یک لطیفه شده است. اما باید دقت کرد که دلالان بازار خودرو معمولا از انواع و اقسام ترفندهای دیگر در بیان ویژگی‌های خودرو خصوصا در مورد کارکرد آن بهره خواهند برد که باید به آنها توجه کرد.

هر خودرو از سیستم‌ها، تجهیزات و قطعات متعددی تشکیل شده است که برخی از آن‌ها نقش فداشونده را ایفا نموده و با وجود آنکه خیلی به چشم نمی‌آیند ولیکن حضور آن‌ها بسیار حیاتی است. یکی از این قطعات فداشونده، سرسیلندر است که در بهبود عملکرد موتور نقش بسزایی داشته و در این مقاله روغنکار به بررسی عوامل سوختن آن خواهد پرداخت.

موتور خودرو متشکل از اجزای فراوانی است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: بلوک سیلندر، سرسیلندر، واشر سرسیلندر، پیستون، میل‌لنگ، میل سوپاپ و … . سیلندرها در داخل بلوک سیلندر جای گرفته‌اند که بر روی آن‌ها سرسیلندرها نصب می‌شوند.

سرسیلندر قطعه‌ای آلومینیومی بوده و محل تعبیه اتاقک احتراق، شمع و … است. واشر سرسیلندر بین بلوک سیلندر و سر سیلندر قرار گرفته و مهم‌ترین وظایف آن عبارتند از:

واشر سرسیلندر

همانطور که عنوان شد فشار محفظه احتراق به هنگام بالا رفتن پیستون به شدت افزایش می‌یابد که در خودروهای بنزینی به حدود 700 پی‌اس آی و در خودروهای دیزلی حتی به 2000 پی‌اس‌آی نیز می‌رسد. لذا واشر سرسیلندر باید از موادی ساخته شود که تحمل این فشار بالا را داشته باشد؛ از همین روی برای ساخت واشر سرسیلندر عمدتا از پنبه نسوز، فولاد و مس استفاده می‌گردد.

واشر سرسیلندرها بر اساس جنس مورد استفاده به 4 دسته کلی تقسیم می‌شوند:

واشر سرسیلندرهای فولاد چند لایه جدیدترین محصولات موجود در بازار بوده و از 2 تا 5 لایه نازک ساخته می‌شوند.

واشر سرسیلندر نیز مانند هر قطعه دیگری در معرض خرابی قرار دارد که خرابی این قطعه به صورت سوختن خود را نشان می‌دهد. دمای موتور به هنگام کار بسیار افزایش می‌یابد و از آنجا که واشر سرسیلندر در معرض گرمای زیاد حاصل از موتور قرار دارد چنانچه افزایش دمای موتور در محدوده مجاز نباشید می‌تواند منجر به سوختن واشر سرسیلندر شود.

سوختن واشر سرسیلندر

سوختن واشر سرسیلندر بر اثر ازدیاد دمای موتور و در نتیجه افزایش دمای بیش از حد واشر سرسیلندر رخ می‌دهد و این سوختن نیز عمدتا ناشی از عدم عملکرد صحیح سیستم خنک‌کننده می‌باشد که ذیلا بدان‌ها اشاره شده است:

همانطور که ملاحظه می‌شود بسیار از عوامل فوق در ارتباط با سیستم خنک‌کننده بوده و هر گونه اختلال در عملکرد این سیستم می‌تواند سوختن واشر سرسیلندر را در پی داشته باشد.

خرابی یا سوختن واشر سرسیلندر تاثیرات مخربی بر عملکرد موتور داشته که این تاثیرات با نشانه‌هایی همراه است و باید راننده با مشاهده چنین مواردی، دقت و بررسی بیشتری نموده و در صورت نیاز مبادرت به تعویض واشر سرسیلندر نماید. مهم‌ترین نشانه‌های سوختن واشر سرسیلندر به قرار ذیل است:

واشر سرسیلندر یک قطعه مصرفی بوده و در صورت سوختن باید تعویض گردد که تعویض آن فرآیندی بسیار زمانبر است و اتفاقا قسمت عمده هزینه تعویض سرسیلندر مربوط به اجرت مکانیک است نه قیمت واشر سرسیلندر. اگر علاقمند هستید که خود نسبت به تعویض واشر سرسیلندر بپردازید سطور ذیل را از دست ندهید.

تمیز کردن سرسیلندر

برندهای مختلفی در بازار موجود بوده و با توجه به کیفیت محصول و نوع خودرو قیمت‌ها متغیر خواهد بود. از مهم‌ترین برندهای موجود در بازار می‌توان به SBK، KG، کوتچ، ایساکو، کوارت و … اشاره نمود. به عنوان مثال واشر سرسیلند ایساکو برای خودروی پژو 405 حدود 65 هزار تومان، کوتچ برای سمند 100 هزار تومان، SBK برای پژو پارس حدود 45 هزار تومان و … اشاره نمود. با توجه به اهمیت وافر این قطعه پیشنهاد می‌شود که هیچگاه کیفیت را فدای قیمت ننموده و سعی نمایید حداقل محصول متوسطی را خریداری نمایید تا در ادامه به مشکل بر نخورید.

دلایل جوش آوردن خودرو و اقدامات لازم در زمان جوش آوردن آن از سری مقالان نکات فنی روغنکار است که در آن قصد داریم تمام مطالب در مورد دلایل جوش آوردن خودرو و اقدامات لازم در زمان جوش اوردن آن را به شما نشان دهیم.

در حین رانندگی در یک روز عادی ممکن است به طور ناگهانی با گرم شدن زیاد موتور خودروی خود روبرو شوید که اصطلاحاً به آن جوش آوردن خودرو می‌گویند. در این زمان باید سریعاً اقدام به خنک کردن موتور نماییم تا از آسیب رسیدن به موتور جلوگیری شود.

در این مقاله مسائل مربوط به دلایل جوش آوردن موتور خودرو با نگاه فنی و جزئی تر بررسی شده است.

دلایل جوش آوردن خودرو انقدر زیاد است که در یک مقاله نمی‌گنجد ولیکن تعدادی از آن‌ها که سهم عمده‌ای در جوش آوردن خودرو دارند که در ادامه مقاله روغنکار به آن‌ها اشاره شده است.

یکی از مهمترین دلایل جوش آوردن خودرو، کم بودن میزان مایع خنک‌کننده داخل رادیاتور است. مایع خنک‌کننده داخل رادیاتور وظیفه خنک کردن موتور و گرفتن گرمای آن و جلوگیری از جوش آوردن خودرو را بر عهده دارد. این مایع حرارت را از موتور گرفته و به رادیاتور انتقال می‌دهد. سطح مایع خنک‌کننده داخل رادیاتور باید در سطح معین و قابل قبولی قرار داشته باشد تا بتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد به همین دلیل باید مرتب چک گردد.

اگر سطح مایع پایین بود باید مخزن را با مخلوطی از ضدیخ و آب رادیاتور پر کرد. اگر بعداز آن، سطح مایع داخل رادیاتور در زمان کوتاهی مجدداً پایین آمد، نشتی رادیاتور، شیلنگ‌های رابط رادیاتور و موتور، پمپ آب و درپوش رادیاتور باید بررسی شده نقص‌های احتمالی برطرف گردد؛ پس از برطرف نمودن معایب، مخزن دوباره باید پر گردد.

مهم‌ترین وظیفه ترموستات، تنظیم دمای موتور و جلوگیری از جوش آوردن خودرو است. در شرایطی که ترموستات گیر کند و باز نشود مایع خنک‌کننده از سمت رادیاتور به سمت موتور خودرو نخواهد رفت و در نتیجه آمپر خودرو بالا رفته و موجب جوش آوردن خودرو خواهد شد.

برای تشخیص قفل شدن ترموستات کافی است خودرو را روشن کنید پس از گذشت مدت زمانی که موتور گرم می‌شود اگر رادیاتور خودرو سرد و آمپر بالا بود نشانه قفل شدن و خرابی ترموستات است که باید سریعاً آن را تعویض نمود.

اگر فن رادیاتور نچرخد و یا در سرعت چرخش آن مشکل به وجود آید، رادیاتور را خنک نکرده درنتیجه باعث بالارفتن دمای موتور و جوش آوردن خودرو خواهد شد. در این موارد بهتر است به مکانیکی مجرب و ماهر مراجعه نمایید.

کم شدن آب خودرو یکی از علایم خرابی واترپمپ است. برای اطمینان، نشتی زیر واتر پمپ را بررسی کنید و اگر نشتی را مشاهده کردید اقدام به تعویض واتر پمپ نمایید.

تشخیص مشکل واشر سرسیلندر باید توسط متخصص آن (مکانیک) صورت گیرد. اما اگر شما به جای مخلوط آب مقطر و ضد یخ، آب معمولی و یا ضدیخ خالی درون رادیاتور می‌ریزید این کار قطعاً موجب آسیب‌دیدگی سرسیلندر و واشر سرسیلندر شده و در نهایت می‌تواند منجر به جوش آوردن خودرو گردد.

با گذشت زمان و بر اثر عبور هوا ممکن است شبکه رادیاتور با حشرات، گل و لای، کاغذ و برگ مسدود شده و باعث افت کارایی رادیاتور و جوش آوردن خودرو شود. برای جلوگیری از این موضوع بهتر است سالی یکبار پره‌ها را تمیز نمایید.

ممکن است استفاده از آب‌های با جرم بالا باعث پر شدن منافذ و مسدود شدن مجرای عبور آب در رادیاتور شوند که مانع حرکت راحت آب و خنک کردن سیستم خواهد شد. برای اطمینان از عدم بسته بودن مجرای آب در رادیاتور بهتر است به رادیاتورساز مراجعه و سیستم را بررسی کنید.

تمامی شیلنگ‌ها و اتصالات سیستم خنک‌کننده را چک نموده و در صورت پارگی یا مسدود بودن شلنگ و یا بادکردگی اقدام به تعویض آن نمایید.

اگر تسمه دینام پاره یا صدمه دیده و یا شل شده باشد، مایع خنک‌کننده با سرعت لازم در سیستم به گردش در نیامده و نهایتا موجب جوش آوردن خودرو خواهد شد.

اگر مسیر اگزوز به هر دلیلی اعم از شکستگی، فرورفتگی و یا هر نوع مانعی بسته شود، دود نمی‌تواند به راحتی از خودرو خارج شده و این امر فشار زیادی به موتور وارد خواهد آورد؛ که این فشار به صورت جوش آوردن خودرو خود را نشان می‌دهد.

البته عوامل دیگری نیز می‌توانند منجر به جوش آوردن خودرو شوند که می‌توان به تنظیم نبودن باد لاستیک‌ها، سربالایی زیاد، استفاده طولانی از دنده سنگین، سفت بودن چرخ‌ها، نامیزانی دلکو، عدم زمانبندی دقیق جرقه زدن شمع‌ها، بار زدن بیش از حد مجاز، یدک کشیدن بیش از حد مجاز و درگیر شدن کالیپر با لنت ترمز… اشاره نمود.

برای جلوگیری از جوش آوردن خودرو، باید به موارد فوق بسیار دقت نموده و وسواس زیادی در نگهداری خودرو به خرج دهیم؛ اما اگر به هر دلیلی خودرو جوش آورد چه باید کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا کاربردی‌ترین راه‌ برخورد با جوش آوردن خودرو را مرور نماییم.

اگر آمپر خودرو بالا رفت و به جای خود برنگشت باید خودرو را متوقف کرده و درب موتور خودرو را باز نمایید تا جریان هوا به خنک شدن موتور کمک کند. در این هنگام به هیچ وجه درب رادیاتور را باز نکنید چون آب رادیاتور در حال جوش است و با باز کردن ناگهانی درب رادیاتور ممکن است آب در حال جوش با فشار زیاد به بیرون بپاشد و به دست و صورت شما صدمه بزند.

در ادامه با احتیاط کامل روی بدنه رادیاتور آب بریزید تا رادیاتور خنک شود. در این زمان می‌توانید مسیر کوتاهی را طی کنید تا جریان هوا به رادیاتور خیس برخورد کند و روند خنک‌تر شدن سریعتر اتفاق بیافتد. مراقب باشید در این هنگام آب به روی بدنه موتور نریزد چون ممکن است بدنه موتور به دلیل اختلاف دمای زیاد ترک بخورد. پس از سرد شدن رادیاتور می‌توانید درب آن را با احتیاط کمی بچرخانید تا بخارات آب باقیمانده از آن خارج شود سپس درب رادیاتور را به طور کامل باز کرده و در صورت کم بودن مایع خنک کننده، به آن آب رادیاتور و یا مخلوط آب مقطر و ضد یخ اضافه کنید.

بعد از خنک شدن خودرو به دنبال مشکل بگردید اگر خودتان قادر به این امر هستید سریعاً اقدام نمایید در غیر این صورت حتما به مکانیک مراجعه کنید تا مانع آسیب جدی به خودرو شوید.

از بازدیدهای دوره‌ای قطعات خودرو غافل نشوید. با این کار می‌توانید از خرابی قطعات جلوگیری نموده و خودروی خود را در شرایط مناسب نگهداری کنید. نه تنها از داغ کردن خودرو جلوگیری خواهید کرد بلکه جلوی خرابی و آسیب رسیدن به قطعات دیگر خودرو را نیز خواهید گرفت.

مفهوم مصرف سوخت برای تمامی خودرو داران مسئله ای آشنا است .

به سوخت مصرف شده در یک مسافت مشخص مصرف سوخت گفته می شود .

مصرف سوخت را به صورت لیتر در صد کیلو متر اندازه گیری میکنند و در برخی از کشور ها نیز به صورت گالن در مایل نیز مصرف سوخت را اندازه می گیرند .

میزان مصرف سوخت در خودرو ها همیشه مورد توجه خودرو داران قرار گرفته است .

و همچنین میزان مصرف سوخت یکی از معیار های مهم برای انتخاب خودرو است

زیرا هر خودرو با توجه عواملی همچون وزن ، نوع موتور ، سیستم سوخت رسانی و …

دارای مصرف سوخت مشخص و متفاوت می باشد .

در دفترچه راهنما هر خودرو مصرف سوخت ترکیبی آن نوشته شده است .

رانندگی در شرایط مختلف باعث تغییر مصرف سوخت می شود

به طور مثال مصرف سوخت در هنگام رانندگی در سطح شهر و در ترافیک با هنگام رانندگی در اتوبان و جاده متفاوت است .

به میانگین مصرف سوخت در شرایط مختلف خودرو مصرف سوخت ترکیبی گفته می شود.

بالا رفتن مصرف سوخت می تواند دلایل بسیار زیاد و متعددی داشته باشد که در این مقاله ما به برسی تک تک آن ها می پردازیم .

تنظیم نبودن باد لاستیک ها می تواند باعث بالا رفتن مصرف سوخت شود .

زیرا وقتی که باد لاستیک ها کم می شود موتور انرژی بیشتری را صرف تولید نیرو می کند در نتیجه مصرف سوخت بالا تری خواهیم داشت .

توصیه می شود لاستیک خودرو ها را ماهانه چک کنید و با یک هزینه خیلی کم باد آن ها را تنظیم کنید .

سبک رانندگی کاملا می تواند در مصرف سوخت تاثیر مستقیم بگذارد به طور مثال

رانندگانی که همیشه خودرو را با دور موتور بالا می رانند مصرف سوخت بالا تری نسبت به رانندگانی که با دور موتور های پایین تر رانندگی میکنند دارند .

و همچنین رفتار های رانندگی مثل شتاب گرفتن بی جا و ترمز زدن های ناگهانی نیز مصرف سوخت را بالا می برند .

یکی دیگر از موارد تاثیر گذار درست عوض کردن دنده است که این موضوع در خودرو های اتوماتیک مشکل ساز نیست . اما در خودرو های دنده ای هر در هر بازه ای از سرعت باید از دنده مناسب اون بازه استفاده کرد اگر سرعت زیاد باشد و از دنده کمتر استفاده کرد به موتور فشار بیش از حد می اید .

و اگر در سرعت پایین از دنده بالا تر استفاده شود به اصطلاح دنده مرده شده است و فقط سوخت هدر رفته است .

توقف های طولانی در هنگامی که خودرو روشن است علاوه بر فشار زیاد به خودرو

باعث بالا رفتن مصرف سوخت خودرو می شود .

یکی از توصیه های که به رانندگان می شود این است که در صبح های زمستان اتوموبیل شان نیاز به گرم شدن در حالت درجا ندارد و فقط کافی است چند ثانیه بعد از استارت

به ارامی با دور موتور پایین حرکت کرد تا خودرو به صورت طبیعی و نرمال گرم شود و به دمای مطلوب برسد .

فیلتر هوا یکی از لوازم مصرفی خودرو است که قیمت بالای هم ندارد و معمولا هنگام تعویض روغن خودرو همراه با روغن تعویض می گردد .

فیلتر هوا نقش مهمی در مصرف سوخت دارد زیرا اگر دچار گرفتگی یا کثیفی باشد ،

هوای ورودی نرمال وارد موتور نمی شود و ای سی یو دستور پاشش سوخت بیشتر را به انژکتور ها می دهد و در موارد بد تر ممکن است موتور دچار احتراق ناقص شود.

سنسور فشار هوا یا سنسور مپ یکی از سنسور های نصب شده روی منیفولد هوای خودرو های امروزی است که وظیفه آن اندازه گیری فشار هوای داخل منیفولد قبل و بعد از استارت است که با انتقال این داده ها به ای سی یو ، میزان پاشش سوخت در انژکتور تنظیم میگردد

اگر به هر علتی در عمل کرد این سنسور اختلال ایجاد شود اطلاعات غلط از میزان فشار هوا به ای سی وارد می شود و میزان پاشش سوخت در سیلندر ها تغیر کرده و معمولا هم در هنگام خرابی سنسور مپ میزان پاشش سوخت خیلی زیاد می شود و حتی ممکن است از اگزوز دود سیاه نیز خارج شود و همچنین اتوموبیل با افت شتاب شدید نیز مواجه می شود .

به سنسور دما ، سنسور مت نیز گفته می شود .

وظیفه این سنسور اندازه گیری دمای هوای داخل منیفولد است و اگر به هر دلیلی اختلال در عملکرد این قطعه بوجود بیاید ، اطلاعات اشتباه به ای سی یو فرستاده می شود و ای سی یو نیز میزان پاشش سوخت غلطی را به انژکتور ها دستور میدهد و مصرف سوخت بالا میرود به طور مثال خودرو گرم شده است ولی مت اطلاعات سردی موتور را به ای سی یو می فرستد و ای سی یو نیز در تنظیم سوخت دچار اشتباه می شود .

شمع ها وظیفه جرقه زدن و مشتعل کردن گاز متراکم در پیستون را دارند .

عمل کرد ضعیف شمع ها همیشه با مصرف سوخت ارتباط مستقیمی دارند .

توصیه می شود شمع ها را بعد از مسافت توصیه شده در دفترچه راهنما خودرو ، تعویض نمایید.

کوئل ها ارتباط نزدیکی با شمع ها دارند .

وظیفه کوئل ها تبدیل و رساندن برق باتری به شمع ها ، جهت جرقه زدن است .

و اگر در عمل کرد آنها مشکلی ایجاد شود این مشکل مستقیما در عمل کرد شمع ها اختلال ایجاد می کند و باعث بالا رفتن مصرف سوخت می شود .

انژکتور ها وظیفه بسیار مهم پاشش سوخت از ریل سوخت به محفظه سیلندرها را دارند و

انژکتور ها به دستور ای سی یو سوخت تعیین شده را به داخل سیلندر تزریق می کنند .

گرفتگی انژکتور ها پدیده ای است که در مرور زمان به دلیل کیفیت نا مناسب بنزین ها اتفاق می افتد .

یکی از معمول ترین ایراداتی که برای انژکتور ها پیش می اید شره کردن بنزین به پشت سوپاپ هاست که با باز شدن سوپاپ هوا بنزین جمع شده پشت سوپاپ وارد سیلندر می شود و نسبت بنزین و هوا را بهم میزند و در نتیجه نسبت بنزین به هوا بیشتر می شود و مصرف سوخت بالا می رود و همچنین خودرو نیز دچار خام سوزی می شود .

به صورت خلاصه کاتالیزور یا کاتالیست قطعه ای است که در مسیر اگزوز خودرو ها نصب می شود و وظیفه آن کاهش و اکسید کردن گاز های سمی تولید شده موتور در هنگام خروج از منیفولد دود و اگزوز است .

در هنگام گرفتگی کاتایلست یا کاتالیزور گاز های سمی حاصل از احتراق موتور به صورت کامل خارج نمی شود و این مسئله باعث افزایش فشار دود در سیستم موتور می شود و موتور برای کاهش فشار ناشی از برگشت دود نیروی بیشتری تولید می کند و مصرف سوخت نیز بالا می رود .

روغن موتور بی کیفیت باعث بالا رفتن اصطحکاک بین قطعات موتور می شود .

مهم است که در هنگام انتخاب روغن موتور برای خودرو به دفترچه راهنما خودرو مراجعه کرده و مشخصات کیفی مناسب خودرو مربوطه را در انتخاب روغن موتور رعایت شود .

استفاده از روغن موتور اشتباه یا بی کیفیت در خودرو علاوه بر آسیب زدن به قطعات خودرو باعث بالا رفتن مصرف سوخت خودرو نیز می شود .

 سنسور اکسیژن معمولا در قسمت های خروجی دود حاصل از احتراق موتور قرار می گیرد .

 وظیفه سنسور اکسیژن ، اندازه گیری میزان اکسیژن سوخته نشده در گاز های خروجی خودرو را دارد .

با بوجود اومدن اختلال در این سنسور اطلاعات غلط به ای سی یو فرستاده شده ومیزان پاشش سوخت نیز به صورت غلط افزیش پیدا می کند و در نتیجه مصرف سوخت بالا می رود.

 به صورت خلاصه وظیفه تسمه تایم ، تنظیم و تایم کردن میل لنگ با میل سوپاپ است.

یا به عبارتی حرکت باز بسته شدن منظم سوپاپ ها با پیستون ها در موتور، به وسیله تسمه تایم انجام می شود .

اگر تسمه تایم حتی یک دندانه اشتباه نصب شده باشد ، سوپاپ ها به موقع باز بسته نمی شوند و کمپرسور درون محفظه احتراق کم می شود و اختلال شدید در عمل کرد خودرو بوجود می آید یکی از نشانه های تایم نبودن سوپاپ ها و پیستون ها بالا رفتن مصرف سوخت و افت شدید شتاب خودرو می باشد.

 به بیان ساده رینگ ها در پیستون ها وظیفه اب بندی در محفظه احتراق را دارد .

با افزایش کارکرد خودرو یا عوامل جانبی دیگر احتمال ضعیف شدن رینگ ها وجود دارد و این امر سبب کاهش کمپرس مخلوط هوا و بنزین در محفظه احتراق می شود .

و در نتیجه مصرف سوخت بالا می رود .

از نشانه های خرابی رینگ ها روغن سوزی و خروج دود آبی از اگزوز است .

سوپاپ ها می توانند به دلایل متعددی مثل کار کرد بالا خودرو یا ضعیف شدن فنر های پشت سوپاپ و ضعیف شدت سیت سوپاپ دچار سوختگی سایش و مشکل شوند .

در این حالت سوپاپ ها هنگام تراکم سیلندر به اصطلاح از آب بندی در آمده و کمپرس سیلندر کم می شود .

نکته : لازم به ذکر است که مصرف خودرو می تواند متغیر باشد به طور مثال شما در هنگام رانندگی در شهر با توجه به ترافیک و ترمز های متعدد مصرف سوخت بیشتری نسبت به حالت رانندگی در خارج از شهر و جاده را دارید .

محاسبه مصرف سوخت

برای محاسبه میزان مصرف سوخت خودرو، مراحل زیر را به‌ترتیب انجام دهید.

مثال:

گفتیم مصرف سوخت در حالات مختلف رانندگی می‌تواند متفاوت باشد. به همین خاطر، برای اینکه عدد مربوط به میزان مصرف سوخت به واقعیت نزدیک‌تر باشد، آن را در چند حالت اندازه می‌گیرند:

میانگین مصرف سوخت این حالت‌ها، مصرف سوخت ترکیبی نامیده می‌شود.

عوامل افزایش مصرف سوخت خودرو

یکی از دغدغه‌های اصلی دارندگان خودرو این است که خودرویشان سوخت زیادی مصرف می‌کند. در ادامه دلایل افزایش مصرف سوخت خودرو و روش‌های کاهش آن را بیان می‌کنیم:

در زمستان مصرف سوخت بیشتری دارید؟ طبیعی است. گفته می‌شود میزان مصرف سوخت خودرو در زمستان حدود 10 درصد بیشتر می‌شود. چرا که در هوای سرد، راه‌اندازی موتور به انرژی بیشتری نیاز دارد. اگر از زنجیر چرخ یا لاستیک زمستانی هم استفاده کنید، مصرف سوخت به‌دلیل افزایش اصطکاک مقداری بیشتر می‌شود. کاهش باد لاستیک‌ها و استفاده از بخاری هم بر میزان مصرف سوخت تأثیرگذار است. تمامی این موارد در کنار هم سبب افزایش مصرف سوخت در زمستان می‌شود.

رانندگی در فصول سرد

اگر مصرف سوخت خودرویتان نسبت به قبل بیشتر شده است، یکی از قسمت‌هایی که باید بررسی کنید، موتور خودرو است. اگر موتور تنظیم نباشد، امکان افزایش مصرف سوخت وجود دارد. هرگونه ایراد در بخش‌های مختلف موتور و محفظه احتراق باید در زودترین زمان ممکن برطرف شود. اگر موتور تنظیم نباشد و مصرف سوخت بالا برود، تأییدیه معاینه فنی هم به خودرو تعلق نمی‌گیرد.

تنظیم نبودن موتور خودرو

رانندگی در بزرگراه‌ها با سرعت مناسب، جدا از ایمنی، در کاهش مصرف سوخت هم تأثیرگذار است. به‌طور کلی رانندگی با سرعت بالا و انجام حرکت‌های نمایشی مصرف سوختتان را بالا می‌برد؛ به‌طوری‌که به‌ازای هر 8 کیلومتر‌برساعت سرعت بیشتر، حدود 7 تا 8 درصد مصرف سوخت بیشتر می‌شود. سرعت مناسب رانندگی در بزرگراه‌ها 70 تا 90 کیلومتربرساعت است.

اگر قرار است مدتی منتظر بمانید و حرکت نکنید، خودروی خود را خاموش کنید. روشن ماندن خودرو در توقف‌ها طولانی یکی از دلایل افزایش مصرف سوخت است؛ از این نظر که اگر خودروی خود را خاموش کنید، سوختی هم مصرف نمی‌شود!

در برخی خودروهای جدید سیستم استاپ استارت (stop start) وجود دارد که در زمان توقف، خودرو را به‌صورت اتوماتیک خاموش می‌کند.

تنظیم نبودن فرمان علاوه‌بر مشکلات مربوط به کنترل خودرو، سبب افزایش مصرف سوخت هم می‌شود. به دلایلی مانند رانندگی در معابر ناهموار و گذر از چاله‌ها، امکان دارد فرمان خودرو نامیزان و مصرف سوخت تا 10 درصد بیشتر شود.

نامیزان بودن فرمان یعنی با اینکه فرمان را مستقیم گرفته‌اید، اما خودرو در مسیر مستقیم حرکت نمی‌کند و به اطراف متمایل می‌شود. راه‌حل آن، بررسی وضعیت فرمان و تنظیم آن در سریع‌ترین زمان ممکن است؛ چرا که علاوه‌بر مصرف سوخت، روی ایمنی سرنشینان هم تأثیر مستقیم دارد.

زمانی‌که ناگهان پا روی ترمز می‌گذارید یا شتاب خودرو را به‌صورت غیراصولی بالا می‌برید، شوکی به موتور خودرو وارد می‌شود و میزان مصرف سوخت آن را نسبت به حالت عادی افزایش می‌دهد.

اگر جزو آن دسته افرادی هستید که مدام در حین رانندگی سرعت خود را کم و زیاد می‌کنید، پس خودرویتان سوخت بیشتری مصرف می‌کند. اگر خودرویتان به سیستم کنترل کروز مجهز است، آن را در هنگام رانندگی در بزرگراه‌ها فعال کنید تا بتوانید با سرعت ثابت رانندگی کنید. اگر خودرویتان دنده دستی دارد، جاهایی که می‌توانید، از دنده‌های بالا استفاده کنید تا دور موتور پایین بیاید و درنتیجه مصرف سوخت کم شود.

خودروهایی که درپوش باک بنزین‌شان معیوب است یا اصلا درپوش باک ندارند، مصرف سوخت بیشتری دارند. به‌علاوه، خارج شدن بخارهای بنزین به آلوده شدن محیط زیست هم منجر می‌شود. بعد از سوخت‌گیری همیشه درپوش باک را بررسی کنید و آن را محکم ببندید. اگر درپوش باک مشکل داشته باشد، معمولا چراغ چک ترمز روشن می‌شود.

به‌ازای هر 45 کیلوگرم، حدود 1 تا 2 درصد به میزان مصرف سوخت اضافه می‌شود. در واقع، هرچه خودرو سبک‌تر باشد، مصرف سوخت کمتری خواهد داشت. پس صندوق عقب خود را چک کنید و اقلامی را که نیاز ندارید، از آن خارج کنید.

روغن موتور نامناسب و بیشتر یا کمتر از مقدار توصیه‌شده، می‌تواند باعث افزایش مصرف سوخت خودرو شود. راه‌حل این است که از روغن موتوری مناسب خودرویتان استفاده کنید و حتما بررسی کنید که مقدار آن در مخزن کم یا زیاد نباشد.

عادت دارید در توقف‌ها پایتان را روی پدال ترمز نگه دارید؟ اگر بله که متأسفانه باید به شما بگوییم با این حرکت حدود 35درصد به میزان مصرف سوخت خودرو اضافه می‌شود. نگه‌داشتن پا روی پدال ترمز در طولانی‌مدت، فرسایش سریع لنت ترمز را هم در پی دارد. راه‌حل این است که خودرو را به حالت خلاص درآوردید و ترمز دستی را بکشید.

در سرعت‌های بالای 80 کیلومتربرساعت شیشه‌ها را پایین نکشید؛ چراکه این کار وضعیت آیرودینامیک خودرو را با مشکل مواجه می‌کند و مقاومت خودرو را در برابر حرکت افزایش می‌دهد که خود باعث افزایش میزان مصرف سوخت می‌شود.

سیستم تهویه مطبوع را هم روی حالت بازچرخش بگذارید و تا زمانی‌که واقعا به آن نیاز ندارید، فعالش نکنید.

تعویض نکردن به‌موقع فیلتر هوا سبب می‌شود که موتور خودرو سخت‌تر کار کند؛ پس قطعا سوخت بیشتری هم استفاده می‌کند. زمان مناسب عوض کردن فیلتر هوا در دفترچه راهنمای خودرو (بخش سرویس‌های دوره‌ای) نوشته شده است.

اگر مسیری که در آن رانندگی می‌کنید هموار نیست، انتظار مصرف سوخت بیشتر را هم داشته باشید. مسیرهای شنی و خاکی 30درصد زمان بیشتری برای طی کردن نیاز دارند؛ به همین دلیل مصرف سوخت در مسیرهای غیرآسفالت بیشتر است.

معمولا فشار مناسب باد لاستیک روی برچسب رکاب نوشته شده است. البته این مقدار در زمستان می‌تواند کمی کمتر باشد تا میزان اصطکاک لاستیک با سطح جاده بیشتر شود. ساییدگی لاستیک یا کم‌باد بودن لاستیک‌ها باعث ترمزگیری نامناسب و مصرف سوخت بیشتر خواهد شد.

تنظیم نبودن فرمان و باد لاستیک

یکی از مزایای سرویس دوره‌ای خودرو این است که راندمان خودرو و همچنین قطعاتی که به‌مرور دچار آسیب شده‌اند، بررسی می‌شود. مثلا اگر سیستم تعلیق خودرو ایرادی داشته باشد، امکان بیشتر شدن مصرف سوخت وجود دارد. در سرویس دوره‌ای معمولا سیستم تعلیق به‌دقت بررسی می‌شود.

اگر خودروی شما مجهز به آپشن خاصی مثل گرمکن صندلی است، جز در مواقع نیاز از آن استفاده نکنید؛ چراکه مرکز تأمین انرژی آن سوخت خودرو است.

بسیاری از افراد به‌دنبال خرید کم مصرف ترین خودروهای بازار هستند تا از مزایایی مثل مصرف سوخت پایین و بازار قطعات یدکی مناسب برخوردار شوند. در ادامه لیست خودروهای پرطرفدار داخلی و خارجی به‌همراه میزان مصرف سوخت شهری، بزرگراهی و ترکیبی آنها آورده شده است. خودروی موردنظر خود را پیدا کنید و در بخش دیدگاه‌ها برایمان بنویسید آیا این اعداد با تجربه شما هماهنگی دارند؟

نام خودرومصرف سوخت (لیتر در هر 100 کیلومتر)شهریبزرگراهیترکیبیدنا6.27.74دنا پلاس6.27.74رانا5.76.9سریر11.436.468.29سورن ELX5.88.1سمند معمولی6.88.7سمند ال ایکس5.9-6.87.54-8.34باردو9آریسان7.339.252078.8 (دستی)9.9 (اتومات)

5.4 (دستی)5.5 (اتومات)

6.6 (دستی)7.1 (اتومات)

206 تیپ 28.956.4206 تیپ 58.85.46.4206 تیپ 610.15.87.3206 اس دی V88.956.4206 اس دی V910.15.87.3206 اس دی V208.956.4پارس10.1-13.86-77.5-9.140510.1-12.86-6.87.5-9تندر 909 (دستی)11.1 (اتومات)

5.6 (دستی)6.6 (اتومات)

6.9 (دستی)8.3 (اتومات)

کپچر6.64.75.9111، 132، 131، 1416.44تیبا و تیبا 26.951516.6آریو S3006.7 الگانت 1.57.6 الگانت 1.6

چانگان CS356.6 (دستی)7 (اتومات)

سراتو6.6 (دستی)7.9 (اتومات)

ساینا7V56.9H2206.4 (دستی)6.5 (اتومات)

H2306.4 (دستی)6.5 (اتومات)

H3306.4 (دستی)6.7 (اتومات)

ساندرو6.7 (دستی)8.3 (اتومات)

H3206.4 (دستی)6.7 (اتومات)

ریچ10.87زامیاد Z2413

سخن آخر

تا چه اندازه مصرف سوخت خودرو برایتان اهمیت دارد؟ ما در این مطلب به رایج‌ترین عواملی که باعث بیشتر شدن مصرف بنزین خودرو می‌شود، اشاره کردیم. به نظر شما چه عوامل دیگری باعث بیشتر شدن مصرف سوخت خواهد شد؟ تابه‌حال با مشکل افزایش مصرف سوخت خودرویتان مواجه شده‌اید؟ مشکل از کجا بود؟ آن را چطور برطرف کردید؟ لطفا از تجربه‌هایتان برایمان بنویسید.

در این مقاله قصد توضیح و بلاگ گرم نشدن بخاری خودرو در روغنکار و نحوه حل این مشکل را داشته باشیم

صبح سرد زمستان سوار ماشین می‌شوید و منتظرید ماشین گرم شود که می‌فهمید بخاری ماشین کار نمی‌کند. احتمالاً برایتان سؤال می‌شود که چرا بخاری ماشینم گرم نمی‌کند و احتمالاً فکر بعدی‌تان این است که اگر دلایل گرم نکردن بخاری ماشین را می‌دانستید، حل‌کردن این مشکل برایتان کاری نداشت. خوشبختانه طراحی و جاگیری سیستم گرمایشی بیشتر ماشین‌ها مثل همدیگر است، مگر اینکه خودروی شما طبق آخرین فناوری‌های روز دنیا ساخته شده باشد.

دلایل متعددی برای از کار افتادن بخاری ماشین وجود دارد و فهمیدن اینکه کدام‌یک از این دلایل را باید بررسی کنید، دشوار است.  

در این نوشتار سعی کرده‌ایم علت گرم نکردن بخاری ماشین را توضیح دهیم و سه راه‌حلی را که می‌توان برای برطرف کردن این مشکل به کار برد، معرفی کنیم.

رونیکس را بخوانید. 

وقتی آب رادیاتور که ترکیبی است از آب و مایع ضدیخ به دور موتور می‌چرخد، درجه‌ آن بالا می‌رود و مقداری از این آب گرم‌شده از یکسری لوله‌ها عبور می‌کند و به رادیاتور بخاری یا هسته بخاری ماشین می‌رود. وقتی بخاری ماشین را روشن می‌کنید، هوای داخل اتاق با این آب گرم می‌شود.

اگر مقدار مایع‌ خنک‌کننده یا ضدیخ کم باشد، در نتیجه مقدار کم‌تری از آب گرم‌شده به رادیاتور بخاری می‌رود و اتاق ماشین هم گرم نمی‌شود. اما این تنها دلیل گرم نکردن بخاری ماشین نیست. دلایل گرم نکردن بخاری ماشین شامل این موارد می‌شود:

اصلی‌ترین علت گرم نکردن بخاری ماشین به آب رادیاتور مربوط است و اگر بخاری ماشین از کار افتاده است، باید موتور دمنده بخاری و برق‌رسانی به این دمنده را بررسی کنید. برای اینکه متوجه شوید علت گرم نکردن بخاری ماشین دقیقاً به کدام‌یک از موارد بالا مربوط می‌شود، ابتدا باید بفهمید که آیا بخاری باد سرد می‌زند یا اصلاً کار نمی‌کند؟ در ادامه به این موضوع بیشتر پرداخته‌ایم و راهکار گرم نکردن بخاری ماشین را توضیح داده‌ایم. 

اگر سیستم گرمایشی ماشین کار می‌کند اما ماشین‌تان گرم نمی‌شود و بخاری باد گرم نمی‌زند:

اما چرا بخاری ماشین ناگهان باد سرد می‌زند؟ اگر باد سرد را در ماشین احساس کردید، حتی بعد از اینکه مدتی موتور ماشین کار کرده است (و موتور ماشین گرم شده)، پس احتمالاً موارد زیر دلیل باد گرم‌نزدن بخاری ماشین است:

اگر بخاری ماشین اصلاً کار نمی‌کند، باید این موارد را در نظر بگیرید و بررسی کنید:

برای حل کردن این مشکل باید جعبه بخاری را باز کنید یا حتی شاید لازم باشد بخشی از داشبورد را باز کنید تا به فن دسترسی داشته باشید و مشکل را بررسی کنید.

حالا که با دلایل گرم نکردن بخاری ماشین آشنا شدید و می‌دانید نشانه‌های بخاری خراب چیست، در ادامه دلایل اصلی و راهکار گرم نکردن بخاری ماشین را بررسی می‌کنیم.

همان‌طور که گفتیم مخلوط آب و مایع‌ خنک‌کننده به دور موتور می‌چرخد تا آن را خنک نگه دارد و از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری کند؛ در این روند مقداری از آبی که حین چرخیدن دور موتور گرم شده به هسته بخاری می‌رود تا برای اتاق خودرو هوای گرم تولید کند. اگر آب رادیاتور کم باشد، در نتیجه، آب کمی به هسته بخاری یا رادیاتور بخاری منتقل ‌شود. برای اینکه بفهمید آب رادیاتور کم شده یا نه، صبر کنید تا موتور خودرو خنک شود و بعد مقدار آب رادیاتور را چک کنید؛

راه‌حل: اضافه‌کردن مایع خنک‌کننده می‌تواند مشکل را به شما نشان بدهد و راهکاری سریع برای برطرف‌کردن مشکل بخاری است.

اما کم‌شدن آب رادیاتور نشان‌دهنده مشکل جدی‌تر دیگری هم است: شلنگ یا واشر نشتی دارد. این موضوع دلایل دیگری هم می‌تواند داشته باشد، مانند:

در صورتی که مایع خنک‌کننده در رادیاتور کم نبود، می‌توانید ماشین را روشن کنید و اجازه دهید گرم شود و بعد دمای آب رادیاتور را در درجه‌ای که هسته بخاری و شلنگ‌ها به همدیگر متصل می‌شوند، چک کنید.

بهترین روش استفاده از دماسنج فروسرخ است، چراکه با استفاده از این ابزار دیگر نیازی نیست به چیزی دست بزنید.

اگر متوجه شدید دمای یکی از شلنگ‌ها با مایع خنک‌کننده یکی است اما شلنگ دیگری سرد است، احتمالاً هسته بخاری خودرو مسدود شده و این مسئله دلیل گرم‌نکردن بخاری ماشین است.

اگر شلنگ آسیب‌دیده دهانه دارد، ممکن است دهانه‌اش گیر کرده باشد یا درست کار نکند و به این ترتیب، اجازه ندهد آب گرم‌شده به هسته بخاری برود.

در فعال‌کننده دما وسیله‌ای است که کنترل جریان هوای کابین را بر عهده دارد. زمانی که بخاری را روشن می‌کنید در فعال‌کننده دما هوا را به بخاری می‌رساند، بنابراین اگر این در درست کار نکند دمای اتاق خودرو گرم نخواهد شد.

راه‌حل: برای اینکه متوجه شوید در فعال‌کننده گیر کرده یا درست کار نمی‌کند، ابتدا بخاری خودرو را خاموش کنید. بعد ترموستات را از حالت گرم به حالت سرد تغییر دهید و سعی کنید صدای تکان‌خوردن در فعال‌کننده را بشنوید.

اگر نمی‌توانید صدای تکان‌خوردن در فعال‌کننده را بشنوید، باید این موارد را چک کنید:

اگر بخاری خودرو باد گرم نمی‌زند، ممکن است موتور دمنده بخاری خراب شده باشد؛ هرچند ممکن است این اتفاق توضیح دیگری هم داشته باشد. برای مثال، دمای موتور به عدد مشخصی می‌رسد ولی ترموستات باز نمی‌شود و در نتیجه مایع خنک‌کننده در موتور ماشین به حرکت درنمی‌آید و باعث می‌شود بخاری باد سرد بزند. اما رایج‌ترین دلیلی که باعث می‌شود بخاری ماشین باد سرد بزند، خراب شدن موتور دمنده بخاری است که در ادامه نحوه چک کردن آن را توضیح می‌دهیم.

راه‌حل: برای چک‌کردن موتور دمنده بخاری به ابزاری نیاز دارید که نشان می‌دهد برق در خودرو جریان دارد یا نه. برای انجام این کار باید به موتور دسترسی داشته باشید.

ممکن است مقاومت دمنده بخاری، رله یا کلید آن خراب شده باشد. سیستم گرمایشی ماشین‌ها با یکدیگر متفاوت است، بنابراین شناسایی مشکل به مدل ماشین‌تان مربوط است. بهتر است برای تعمیر آن به دفترچه راهنمای خودرو یا تعمیرکار مجرب مراجعه کنید.

اگر با استفاده از مولتی‌متر متوجه شویم برق به موتور دمنده می‌رسد ولی باز هم بخاری گرم نمی‌کند، مشکل از کجاست؟ اگر مطمئن هستید برق به موتور می‌رسد، چند دلیل محتمل وجود دارد که دلایل گرم نکردن بخاری ماشین به شمار می‌روند:

در این صورت برق به موتور می‌رسد و باید فیوز دمنده، مقاومت، رله و سوئیچ را چک کنید.

دلایل زیادی باعث خراب‌شدن سیستم گرمایشی خودرو می‌شوند. شناسایی‌کردن علت این مشکل کار سختی است. شما ابتدا باید ببینید بخاری ماشین باد سرد می‌زند یا اصلاً کار نمی‌کند؛ چراکه هر کدام از این اتفاق‌ها دلایل متفاوتی دارند. در این مقاله از مجله روغنکار تلاش کرده‌ایم دلایل گرم نکردن بخاری ماشین را معرفی کنیم و راهکار گرم نکردن بخاری ماشین را بررسی کنیم.

در این بلاگ خودرویی روغنکار قصد داریم سیستم ای اس پی یا پایداری خودرو را کامل بررسی کنیم

این سیتم یکی از سه تکنولوژی برتر ترمزگیری میباشد که وظیفه آن این است که پایداری خودرو را در همه شرایط رانندگی مخصوصا پیچ های جاده حفظ کند. نحوه کار این سیستم کمی پیچیده میباشد. سیستم ESP را با نام سیستم کنترل الکترونیکی هم میشناسند، این تکنولوژی، نقش مهمی در ایمنی خودرو را بر عهده دارد. برای آشنایی بیشتر با سیستم ESP به شما توصیه میکنیم تا در ادامه همراه ما باشید تا با این سیستم بیشتر آشنا شده و بفهمید که سیستم ESP در واقع چه کاری را در خودرو انجام میدهد.

برای بالا بردن امنیت و راحتی خودرو شما امروزه سیستم های زیادی روی آن نصب شده است، سیستم ESP یکی از آنها میباشد. از آنجایی که تقریبا همه خودرو های روز دنیا به سیستم ESP مجهز شده اند، حتما تا کنون اسم این سیستم به گوش شما هم خورده است. یکی از سه سیستمی که برای ایمنی خودرو در بخش ترمز گیری به کار گرفته شده است، سیستم ESP میباشد. اسم این سیستم مخفف Electronic stability program میباشد و مشکلاتی مثل کم فرمانی یا پیش فرمانی که در پیچ های جاده با آن رو به رو میشوید را برطرف میکند. در ادامه مطلب ساز کار آن را برسی میکنیم. در تکنولوژی ترمز گیری، اولین سیستم ABS میباشد که جلوی قفل شدن چرخ های خودرو را در ترمزگیری های شدید میگیرد و مسافت ترمز گیری را کاهش میدهد. سیستم دوم کنترل تراکنش یا TCS نام دارد که وظیفه کنترل اصطکاک بین تایرها و خودرو را بر عهده دارد. و در آخر سیستم سوم کنترل پایداری الکترونیکی یا ESP میباشد.

سیستم ESP در واقع مجموعه ای از سنسورها است که به همراه پمپ های ترمز ABS فعالیت میکند. یک سنسور برای فرمان، یک سنسور که جهت افقی را هنگام حرکت خودرو مشخص میکند و یک سنسور که به اندازه گیری شتاب جانبی خودرو میپردازد. خوب است بدانید که در برخی از موارد ناپایداری خیلی شدید نیست و خودرو میتواند به حالت عادی برگردد و در صورت بالا رفتن شدت ناپایداری، این موضوع خطر آفرین میشود. پس شرکت های بزرگ خودرو سازی برای رفع این مشکل از مهندسان خود خواستند که سیستم ESP را طراحی کنند. این سیستم در مواقعی که کنترل خودرو از دست فرد خارج میشود، کنترل فرمان اتوموبیل را به دست گرفته و حتی قدرت انتقالی از پیشرانه به چرخ ها را کاهش میدهد و جلوی تصادفات و خطرات احتمالی را میگیرد. اولین خودروهایی که این سیستم روی آنها پیاده شد، کلاس اس بنز و سری هفتم BMW بودند. طراحی نخست این سیستم را شرکت بوش بر عهده داشت.

زمانی که سیستم ESP تشخیص دهد که کنترل خودرو از دست فرد خارج شده به راننده کمک میکند تا مسیر خود را به راحتی و بدون لغزش طی کند. این کار را با کنترل ترمزها، فرمان و در برخی مواقع کاهش نیروی متور انجام داده و کنترل خودرو را برمیگرداند. تحقیقات نشان داده که وجود این سیستم در خودرو ها باعث کاهش تصادفات تا یک سوم شده که اهمیت این سیستم را نشان میدهد. بعضی از خودروهایی که در داخل کشور تولید یا منتاژ میشوند، مثل لیفان و جک S5 به این سیستم مجهز شده اند تا پایداری خود را افزایش بدهند. از سال 2014 در اروپا قانونی تصویب شد که همه خودروهای جدید باید به سیستم ESP مجهز باشند. اما توجه داشته باشید که ممکن است در خودروهای پیش از تصویب این قانون هم این سیستم به کار رفته باشد. به هر حال اتحادیه اروپا به دلیل نقشی که این سیستم در نجات و حفاظت جان سرنشینان بازی میکند، آن را اجباری کرده است.

با فشار پدال ترمز در خودروهای معمولی، نیروی ترمز توسط هر چهار چرخ دریافت شده و راننده نمیتواند به صورت جداگانه به هر چرخی نیروی ترمز وارد کند. حالا فکر کنید که به جای یک پدال، چهار پدال ترمز داشته باشید و هر چرخ ترمز مخصوص به خود را داشته و بتوانید نیروی ترمز جداگانه به هر چرخ وارد کنید. حال فکر کنید در حال حرکت باشید و یکی از ترمزها را شدیدا فشار دهید و چرخ در نتیجه نیروی آن قفل شود، در ادامه حول محور آن چرخ خودرو میچرخد و از مسیر منحرف میشود. این مثالی برای درک بهتر از این تکنولوژی بود، خودرو چهار پدال ترمزه وجود ندارد ولی به جای آن سیستم ESP را داریم که چهار چرخ خودرو را کنترل میکند و از این آپشن برای کنترل ماشین سر پیچ استفاده میکند. به طور مثال اگر شما با سرعت 80 کیلومتر هم در حال حرکت باشید اگر ESP کمترین نیروی ترمزیی به هر یک از چرخ ها وارد کند، تمام خودرو حول آن چرخ میچرخد. دلیل منحرف شدن خودرو بیشتر به خاطر کم فرمانی یا پیش فرمانی سر پیچ ها است.

پیش فرمانی یعنی زمانی که خودرو سر پیچ از ناحیه عقب دچار لغزش شود یا همان منحرف شدن پشت خودرو و سر خوردن. خودروهایی که دیفرانسیل عقب هستند یعنی چرخ محرک آنها در عقب است. در مواقعی که سرعت خودرو زیاد باشد و اصطکاک چرخ با جاده کم و یا شعاع پیچ خیلی کم باشد، پیش فرمانی به وجود می آید. سیستم ESP پیش فرمانی را تشخیص داده و ترمز کنترل کننده به چرخ جلو میدهد تا باعث دوران اندک خودرو حول آن چرخ شود و در آخر خودرو به سمتی که راننده میخواهد میرود.

کم فرمانی هم زمانی است که با پیچاندن فرمان، لغزش در جلوی ماشین اتفاق بیفتد. این مورد به خاطر سرعت بالا در پیچ ها و یا به علت لغزندگی در جاده در خودروهای دیفرانسیل جلو اتفاق می افتد. البته کم فرمانی در جاده های خشک هم رخ میدهد. اگر خودرو مجهز به سیستم ESP باشد، در هر ثانیه 25 بار همه وضعیت خودرو چک شده میشود که خودرو در مسیر قرار دارد یا خیر. پس سیستم ESP با سنسور های خود در فرمان خودرو آن را برسی میکند. اگر تشخیص دهد که کم فرمانی اتفاق افتاده و خودرو در مسیری که راننده میخواهد حرکت نمیکند، روی یک یا چند چرخ ترمز اعمال کرده تا خودرو را به مسیر برگرداند.

با تعریفی که از این سیستم داشتیم متوجه شدید که پایداری خودرو و چسبندگی آن به زمین را افزایش میدهد و این عامل در خودرو های شاسی بلند آف رود خیلی کاربرد دارد. به دلیل مرکز ثقل بالایی که در این خودروها قرار دارد، در زمان فرمان گیری ممکن است به سرعت از مسیر خارج شوند. البته بازده این سیستم و قدرت کنترل آ» در خودرو به تعداد سنسورها و اطلاعاتی که به او میرسد و دسترسی هایی که در اختیار دارد، بستگی دارد. وقتی با این خودروها از شیب عبور میکنیم، انتقال نیروی موتور به هر یک از چرخ ها با توجه به مقدار شیب توسط این سیستم کنترل میشود.

با تعریفی که از این سیستم داشتیم متوجه شدید که پایداری خودرو و چسبندگی آن به زمین را افزایش میدهد و این عامل در خودرو های شاسی بلند آف رود خیلی کاربرد دارد. به دلیل مرکز ثقل بالایی که در این خودروها قرار دارد، در زمان فرمان گیری ممکن است به سرعت از مسیر خارج شوند. البته بازده این سیستم و قدرت کنترل آ» در خودرو به تعداد سنسورها و اطلاعاتی که به او میرسد و دسترسی هایی که در اختیار دارد، بستگی دارد. وقتی با این خودروها از شیب عبور میکنیم، انتقال نیروی موتور به هر یک از چرخ ها با توجه به مقدار شیب توسط این سیستم کنترل میشود.

تحقیقات انگلیسی نشان داده که اگر خودرو مجهز به سیستم ESP باشد، احتمال قرار گرفتن فرد در تصادف مرگ بار 25 درصد کاهش پیدا میکند. مشکلات آب و هوایی هم در سوئد به خاطر استفاده از سیستم ESP تا 32 درصد بهتر شده است. پس به طور قطع یکی از فواید سیستم ESP کاهش تصادفات خودرو ها میباشد. رانندگان گاهی در شرایط آب و هوایی پیش بینی نشده و مختلفی قرار میگیرند و به کمک این سیستم، خودرو راحت تر کنترل شده و در حفظ پایداری آن نقش موثری دارد. گزارش شده که 48 درصد تصادفات در خودرو های شاسی بلند و 26 درصد تصادفات خودروهای شاسی کوتاه به کمک سیستم ESP کمتر شده است.

در خودرو هایی که به تکنولوژی ESP مجهز هستند، یک کلید یا چراغ هشدار دهنده ESP قرار دارد که در مواقع خطر مثل زمانی که خودرو در حاشیه خطرناک جاده قرار داشته باشد چشمک میزند، این حالت مخصوصا در مواقعی اتفاق می افتد که ماشین شما بر روی سطح لغزنده ای قرار داشته باشد. اگر در این شرایط این چراغ روشن نشد، ممکن است سیستم به طور موقت غیر فعال باشد یا دچار خطا شده باشد. توصیه میکنیم اگر میخواهید از مسیرهای صعب العبور و ناهموار رانندگی کنید، حتما قبل از حرکت از سلامت این قطعه مطمئن شوید.

خودروهای دارای ESP در ایران

همانطور که اشاره شد استفاده از این سیستم در اروپا الزامی است و همه سازندگان باید این سیستم را در همه محصولات خود داشته باشند ولی متاسفانه بیشتر خودروهای مونتاژ شده و تولید داخل سیستم ESP را ندارند. از جمله ماشین های که در ایران مجهز به این سیستم هستند میتوان به جنسیس، هیوندای سوناتا، کیا اسپورتیج،‌ سانتافه،‌ اپیروس، سورنتو، همه مدل های لکسوس، خودروهای بنز و BMW و… اشاره کرد.

کمپانی های خودرو سازی گاها از نام های دیگری برای این سیستم استفاده میکنند. از اسم های دیگر سیستم ESP میتوان به ESC یا VDC که همان کنترل دینامیکی خودرو است اشاره کرد، آنها یک کار را انجام میدهند و فقط نام های متفاوتی دارند، در بعضی از خودرو ها هم فقط نماد این سیستم قرار دارد.

کیسه هوا یا ایربگ

سالهای بسیار زیادی کمربند ایمنی تنها وسیله محافظت از انسان در خودرو بود. بحث های زیادی در مورد ایمنی سرنشین خودرو به خصوص کودکان وجود داشت و 

کشورها موظف بودند از قوانین و استانداردهای مربوط به کمربند ایمنی پیروی کنند. امار نشان میدهد کمربندهای ایمنی تا کنون جان صدها هزار نفر را در سوانح 

رانندگی از مرگ نجات داده اند. همانند کمربند ایمنی مفهوم ایربگ نیز یا کیسه هوا نیز سالها قبل بوجود امده است. اولین نوع کیسه های قابل باد شدن در خلال جنگ 

جهانی دوم و در سال 1980 در هواپیماها و هنگام فرود به کار گرفته شد. اما ایربگ های تجاری اولین بار در خودروها مورد استفاده قرار گرفتند. اتومبیلهایی که بعد از 

سال 1998 تولید شدند همگی موظف به استفاده از ایربگ برای دریافت استاندارد شده اند. لازم است هم در قسمت راننده و هم قسمت سرنشین کناری از ایربگ 

استفاده شود. امروزه امار نشان داده است که استفاده از ایربگ در تصادف های مستقیم از رو به رو تا 30% احتمال مرگ راکاهش میدهد.

بعدها ایربگ های جانبی در صندلی ها و درهای خودرو جاسازی شدند.خودرو های مدرن امروزی دیگر از تنها 2 ایربگ استفاده نمیکنند بلکه تعداد زیادی ایربگ روبه رو و 

جانبی در این خودروها به کار رفته است.همانطور که در سالیان گذشته مطالعات زیادی در مورد کمربند ایمنی انجام میگرفت امروزه دولت ها و خودروسازان مطالعات و 

ازمونهای بسیاری در مورد ایربگ ها انجام میدهند.

قبل از مطالعه جزئیات ایربگ ها باید ابتدا قوانین حرکت را مرور نمائیم.میدانیم اجسام متحرک دارای مومنتوم (اندازه حرکت) هستند.مومنتوم در اثر جرم و سرعت بوجود 

میاید. تا هنگامی که نیروی خارجی به جسم وارد نشود جسم در راستای قبلی و با همان سرعت به حرکت خود ادامه میدهد.خودرو از جرمهای متعددی تشکیل شده 

است . وزن خودرو و اجسام داخل ان و همینطور مسافرین از ان جمله اند.اگر وسیله ای برای مهار وجود نداشته باشد در هنگام تصادف این اجرام مایل هستند با 

سرعتی که اتومبیل در حال حرکت بوده است به حرکت رو به جلوی خود ادامه دهند.

کاهش مومنتوم اجسام باید در یک بازه زمانی انجام گیرد.در هنگام تصادف نیروی وارده برای توقف مسافران بسیار زیاد است. همچنین زمان کمی برای اعمال این نیرو 

وجود دارد. هدف همه وسایل و تجهیزات ایمنی به کار رفته این است که هنگام به کارگیری کمترین اسیب و جراحت ممکن را به فرد وارد نماید.

آنچه ایربگ باید انجام دهد این است که سرعت سرنشین خودرو را به ارامی به صفر برساند تا وی اسیب نبیند. ایربگ فضایی میان راننده و فرمان و سرنشین کنار با 

داشبورد ایجاد میکند .

برای پاسخ به نگرانی در مورد کودکان و سایر سرنشینان اتومبیل به خصوص سرنشینانی که از نظر جثه کوچکتر هستند از لحاظ قدرت زیاد ایربگ که موجب اسیب یا 

مرگ انها می شد سازمان NHTSA در سال 1997 قوانینی تصویب کرد که به خودروسازان اجازه میداد از ایربگ های ضعیف تری استفاده کنند. این قانون به شرکتها 

اجازه داد از ایربگ هایی با قدرت 35%_20% کمتر استقاده نمایند.

علاوه بر این در سال 1998 به فروشندگان و مراکز خدمات خودرو اجازه داده شد تا برای ایربگ ها کلید رددفعال یا غیر فعال قرار دهند تا بتوان در مواقع لزوم ایربگ را از 

مدار خارج نمود.

دارندگان خودروهایی که در معرض یکی از خطرات زیر هستند میتوانند این کلید را روی خودروی خود نصب کنند:

برای طرف راننده و سرنشین کنار: بستگی به شرایط جسمی افراد دارد.در حالتی که خطر اسیب دیدگی با باز شدن ایربگ افزایش می یابد از این حالت استفاده 

میکنند.

برای طرف راننده: کسانی که نتوانند فاصله حداقل 10 اینچ را از مرکز فرمان حفظ کنند

برای طرف مسافر: کسانی که در طول سفر در صندلی جلو نوزاد حمل میکنند به دلیل اینکه خودرو صندلی عقب ندارد و یا اینکه با کودک را تحت نظر داشته باشند

برای طرف مسافر: کسانی که در طول سفر در صندلی جلو کودک 1 تا 12 سال حمل میکنند به دلیل اینکه الف:خودرو صندلی عقب ندارد ب: تعداد کودکان بیشتر است 

ج: باید کودک را تحت نظر داشته باشند.

گروهی از پزشکان در کنفرانسی که درباره ایربگ و غیرفعال ساختن آن برگزار شد طی گزارشی خواهان مجوز قطع ایربگ در موارد ضروری شدند:

کسانی که مشکل قلبی دارند

کسانی که عینک میزنند

کسانی که مبتلا به ورم گلو هستند

کسانی که مبتلا به اسم (تنگی نفس) هستند

کسانی که جراحی در ناحیه سینه داشته اند

کسانی که جراحی گردن داشته اند

افراد مسن

کسانی که ارای ورم مفاصل هستند

خانمهای باردار

باز شدن ایربگ هدف ایربگ این است که بتواند سرعت حرکت رو به جلو سرنشین را تا حد ممکن به ارامی کاهش دهد تا کمتریت اسیب ممکن به سرنشین وارد شود و 

عمل باز شدن ایربگ باید در کسری از ثانیه انجام گیرد.

سه قسمت در ایربگ وجود دارند که به تحقق این امر کمک میکنند:ایربگ از یک لایه نازک نایلونی تشکیل شده است که به صورت تاشده درداخل فرمان و داشبورد و 

اخیرا داخل در نیز تعبیه شده اند.

وسیله ای است که زمان باز شدن ایربگ را مشخص میکند. زمانی که نیروی تصادف معادل برخورد با یک دیوار اجری با سرعت 24-16 کیلومتر باشد ایربگ باز 

میشود.سنسورها اطلاعات را از یک شتاب سنج دریافت میکنند

 سیستم باز کننده ایربگ از واکنش NAN3 با نیترات پتاسیم KNO3 برای تولید گاز نیتروژن استفاده میکند.جریان نیتروژن داغ باعث باد شدن کیسه هوا میشود.

تلاشهای اولیه با مشکلات زیاد از جمله قیمت بالا و مشکلات فنی همراه بود. چگونگی باز شدن و همچنین تا شدن مجدد کیسه هوا از این جمله هستند. محققان نگران 

بودند که:

— آیا در اتومبیل فضای کافی جهت محفظه گاز وجود دارد؟

— آیا گاز میتواند در تمام طول عمر خود با فشار بالا در محفظه بماند؟

— کیسه هوا چگونه ساخته شود تا بتواند به سرعت باز شود و در دماهای کارکرد مختلف قابل اطمینان باشد و صدای باز شدن نیز به گوش صدمه وارد نکند؟

آنها باید فرایند شیمیایی طراحی میکردند که بتوان نیتروژن مورد نیاز برای باد کردن ایربگ را تامین کند و برای این کار به یک محرک قوی نیاز بود.عملکرد این محرک بی 

شباهت به تقویت کننده در پرتاب موشک نیست.سیستم ایربگ محرک را مشتعل میکند.این محرک با سرعت بسیار بالا مقدار فراوانی گاز برای باد شدن ایربگ تولید 

میکند. سپس کیسه به سرعت از جای خود خارج میشود.این سرعت در حدود 322 کیلومتر بر ساعت است.یعنی حتی سریعتر از یک پلک زدن! یک ثانیه بعد گاز به 

سرعت ار سوراخی که در کیسه قرار دارد پراکنده میشود و شما میتوانید از دجای خود حرکت کنید.

در حقیقت کل فرایند عملکرد ایربگ 1.25 ثانیه طول میکشد.اما همین زمان کوتاه است موجب جلوگیری و یا کاهش قابل ملاحظه اسیب دیدگی میشود.در این قسمت 

میخواهیم به مسائل و نگرانی هایی که در مورد ایمنی ایربگها وجود دارد( به خصوص در مورد کودکان) بپردازیم

کیسه های هوای خودرو چگونه کار می کنند؟

کیسه های هوای خودرو چگونه کار می کنند؟

طی سال های طولانی کمربندهای ایمنی تنها وسیله مهارکننده کنش پذیر در خودروها بوده اند. در عین حال در این مدت بحث های 

زیادی در مورد ایمنی آنها به خصوص در مورد کودکان مطرح شده است، ولی به مرور زمان در اکثرکشورها کمربندهای ایمنی شامل 

مقررات اجباری شده اند. آمار و ارقام نشان می دهد که استفاده از کمربندهای ایمنی جان هزاران نفر را در تصادفات نجات داده 

است.

کیسه های هوا نیز طی سالهای طولانی در حال توسعه بوده اند. ایده استفاده از یک بالش نرم در برابر برخورد، بسیار جذاب بوده و 

اولین ثبت اختراع در مورد یک وسیله قابل انبساط برای فرود آمدن در آن در هنگام تصادف برای هواپیماها طی جنگ جهانی دوم انجام شده است! در دهه 80 اولین 

کیسه هوای تجاری شده در خودروها ظاهر شد.

از سال 1998، وجود کیسه های هوا در هر دو سمت راننده و سرنشین جلو در آمریکا الزامی شده است (کامیونت های سبک نیز از سال 1999 تحت این قانون 

درآمدند). تاکنون آمار نشان داده که کیسه های هوا ریسک مرگ را در تصادفات روبرو حدود 30 درصد کاهش داده است. استفاده از کیسه های هوای نصب شده در 

صندلی و درها جدیدتر است. اگر چه آنها به گستردگی کیسه های هوای نصب شده در فرمان و داشبورد مورد استفاده قرار نمی گیرند.

برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که طی سالیان آتی تعداد کیسه های هوای خودروها از دو به شش تا هفت خواهد رسید.

پیش از پرداختن به اصول خاص بهتر است به مرور اطلاعات خود درباره قوانین حرکت (نیوتن) بپردازیم. اول اینکه ما می دانیم که اجسام در حال حرکت دارای اندازه 

حرکت (مومنتوم) (حاصل ضرب جرم و ساعت یک جسم)هستند. در صورتیکه یک نیروی خارجی بر جسم وارد نشود آن جسم به حرکت خود با سرعت و جهت خود ادامه 

خواهد داد. خودروها از اجسام متعددی تشکیل شده اند که شامل خود خوردو اجسام مهار نشده درون آن و البته سرنشینان می شود. اگر این اجسام مهار 

نشوند، حتی در صورت توقف خودرو در اثر تصادف، آنها با سرعتی که خودرو دارد به حرکت خود ادامه می دهند.

متوقف کردن یک جسم دارای مومنتوم مستلزم اعمال نیرو به آن در یک دوره زمانی است. وقتی یک خودرو دچار تصادف می شود، نیروی موردنیاز برای متوقف کردن 

اجسام بسیار زیاد است چرا که مومنتوم در لحظه تغییر کرده در حالی که برای سرنشینان این طور نبوده است و وقت زیادی نیز برای این کار وجود ندارد. هدف هر 

سیستم مهارکننده کمکی، کمک به متوقف کردن سرنشین با ایجاد کمترین آسیب ها به وی است.

کاری که یک کیسه هوا انجام می دهد کاهش سرعت سرنشین به صفر با کمترین یا بدون آسیب است. محدودیت هایی که کیسه هوا با آنها درگیر است، زیاد است. 

کیسه هوا باید در کسری از ثانیه در فضای بین سرنشین و فرمان یا داشبورد عمل کند. برای آنکه سیستم بتواند به جای آنکه سرنشین را به صورت ناگهانی متوقف 

کند، حرکت آن را آرام کند، حتی کوچک ترین مقدار فضا و زمان ارزشمند است.

در کیسه هوا سه قسمت وجود دارد که می تواند به انجام این کار بزرگ یاری دهد:

– کیسه که از پارچه نایلونی نازکی ساخته شده که درون فرمان یا داشبورد (و اخیراً درون صندلی و در) تا می شود و قرار می گیرد.

– سنسور که وسیله ای است که به کیسه فرمان باد شدن را می دهد. باد شدن در صورتی رخ می دهد که برخوردی با نیروی با نیروی معادل برخورد یک دیوار آجری با 

سرعت 10 تا 15 مایل بر ساعت (16 تا 24 کیلومتر بر ساعت) ایجاد شود. 

وقتی تغییر جرم باعث بسته شدن اتصال برقی شود، سوئیچ مکانیکی زده شده و به سنسور پیام می دهد که تصادف رخ داده است. سنسور اطلاعات را از یک شتاب 

سنج که درون میکروچیپ قرار دارد دریافت می کند.

سیستم بادکننده کیسه هوا موجب واکنش آزید سدیم (Na N3) با نیترات سدیم (Propellant) جامد را مشتعل کرده و به سرعت می سوزد تا حجم بزرگی از گاز را برای 

باد کردن کیسه هوا به وجود بیاورد. به این ترتیب کیسه هوا از قسمت ذخیره شده خود با سرعت 200 مایل بر ساعت (322 کیلومتر بر ساعت) یعنی سریع تر از یک 

چشم بر هم زدن از هم باز می شود. یک ثانیه بعد، برای آنکه سرنشین بتواند حرکت کند، گاز به سرعت از سوراخ های درون کیسه تخلیه شده و کیسه را از 

حالت باد شدن در می آورد کیسه هوا و سیستم بادکننده ذخیره شده در فرمان:

گرچه همه این فرآیند تنها در یک بیست و پنجم ثانیه رخ می دهد ولی زمان اضافی ایجاد شده برای جلوگیری از یک جراحت جدی کافی است. ماده پودری که از کیسه 

هوا آزاد می شود آرد ذرت عادی یا پودر تالک است که توسط سازنده برای نچسبیدن تاهای کیسه به هم در هنگام ذخیره کیسه هوا استفاده شده است. سیستم 

بادکننده از یک پیشران جامد و یک جرقه زن استفاده می کند.

همانطور که گفته شد براساس مجله Scientific American ایده اولیه استفاده از بالش سریع بادشونده برای ممانعت از جراحات تصادفات قبل از آن در دهه 1980 

توسط وزارت راه آمریکا برای استفاده از خودروها اجباری شود دارای یک پیشینه طولانی است. اولین اختراع وسیله بادشونده برای تصادفات برای هواپیماها طی جنگ 

جهانی دوم ثبت شده است.

تلاش های اولیه برای استفاده از کیسه هوا برای خودروها با موانع قیمت بالا و مشکلات فنی مرتبط با ذخیره و آزادسازی گاز فشرده مواجه شد. پژوهش گران در 

جستجوی پاسخگویی به سؤالات زیر بودند:

آیا درون خودرو فضای کافی برای مخزن گاز وجود دارد؟

آیا می شود گاز را برای مدت زمان عمر خودرو در آن به صورت ذخیره شده نگه داشت؟

آیا کیسه هوا را می توان به سرعت و با اطمینان در شرایط مختلف آب و هوایی منبسط کرد بدون آنکه صدای انفجار گوش خراشی ایجاد شود؟

نیاز به مجموعه واکنش های شیمیایی وجود داشت که نیتروژن ایجاد کند و کیسه را باد کند. بادکننده های پیشران جاد (Propellant Inflators- Solid) در دهه 1970 به 

کمک این ایده آمدند.

گرچه از نظر تاریخی کیسه های هوا در ابتدا برای استفاده توسط سرنشینان بدون کمربند ایمنی طراحی شده بود ولی در همان روزهای اولیه شروع ایده کیسه هوا 

برای خودروها، کارشناسان هشدار داده بودند که این وسیله جدید باید به صورت پشتیبان و همراه با کمربند ایمنی استفاده شود. کمربندهای ایمنی باز هم کاملاً 

ضروری هستند چرا که کیسه های هوا فقط در تصادفات روبرویی که با سرعت بیش از 10 مایل بر ساعت (16 کیلومتر بر ساعت) رخ دهد عمل می کنند. در مورد 

برخوردها و تصادفات جانبی، تصادفات از عقب و برخوردهای ثانویه فقط کمربندهای ایمنی می توانند کمک کنند (گرچه امروزه کیسه های جانبی هوا نیز در حال رواج 

هستند). با وجود پیشرفت فناوری، کیسه های هوا فقط وقتی موثر هستند که همراه با یک کمربند شانه و ران استفاده شوند. کمربند اینمی سرنشین را در موقعیت 

خود نگه می دارد، در حالی که کیسه هوا یک مانع نرم برای توقف اعضای بدن او فراهم می آورد.

کیسه های هوا جراحات منجر به مرگ را در مورد رانندگان 11 درصد و در مورد سرنشینان بزرگسالان 13 درصد کاهش می دهد. حفاظت ایجاد شده توسط کیسه هوا به 

علاوه کمربند ایمنی قابل مقایسه با هیچ نوع حفاظت دیگری نیست. مطالعات نشان می دهند که در یک برخورد، سرنشینانی که توسط کمربند ایمنی و کیسه هوا 

محافظت می شوند 50 درصد کمتر از سرنشینان مهار نشده دچار آسیب های مرگبار و جراحات جدی خواهند شد.

ایمنی:

پس از مدت کمی دریافتند نیروی یک کیسه هوا می تواند به کسانی که در فاصله نزدیک به آن قرار می گیرند، آسیب بزند چرا که یک عامل ایجاد خطر در مورد کیسه 

های هوا امکان برخورد آنها با صورت یا گردن است. پژوهشگران دریافته اند که ناحیه خطر برای کیسه هوای راننده در محدوده 2 تا 3 اینچی (5 تا 8 سانتیمتری) محل باد 

شدن قرار دارد. بنابراین قرار گرفتن در فاصله 10 اینچی (25 سانتیمتری) از کیسه هوای راننده، حاشیه ایمنی مناسب را ایجاد می کند. این فاصله از مرکز فرمان تا 

قفسه سینه اندازه گیری می شود، اگر راننده در فاصله کمتری ازاین فاصله قرار گیرد، باید فاصله خود را به یکی از روش های زیر بیشتر کند:

– با عقب بردن صندلی تا جای ممکن به صورتیکه پاها به راحتی به پدال ها برسند.

– با مایل نمودن پشتی صندلی به عقب. گرچه طراحی خودروها با یکدیگر متفاوت است ولی اغلب رانندگان می توانند حتی در جلوترین حالت صندلی با مایل کردن اندک 

پشتی به عقب به فاصله 10 اینچی دست یابند. اگر مایل کردن پشتی صندلی مانع از داشتن دید مناسب از جاده شود، می توان با بالا بردن صندلی (در خودروهایی که 

دارای این نوع تنظیم هستند) یا قرار دادن یک بالش سفت غیرلغزنده آن را اصلاح کرد.

غیرفعال کردن:

در پاسخ به ملاحظات مرتبط با کودکان و سایر سرنشینان خصوصاً افراد ریزجثه که در صورت استفاده نامناسب یا کیسه های هوای بسیار قوی، در معرض خطر مرگ یا 

آسیب دیدگی قرار دارند، اداره ملی ایمنی بزرگراه های آمریکا (NHTSA) در سال 1997 قانونی را تصویب کرد که براساس آن سازندگان را مجاز می کرد که از کیسه 

های هوای با قدرت کمتر استفاده کنند. این قانون اجازه می دهد که کیسه های هوا 20 تا 35 درصد کاهش قدرت داده شوند. علاوه بر آن از سال 1998 تعمیرگاه ها و 

فروشگاه های لوازم یدکی مجاز شدند کلیدهای روشن/ خاموش روی خودرو قرار دهند که امکان غیرفعال سازی کیسه های هوا را می دهد. در آمریکا در صورتی که 

دارندگان خودرو در یکی از گروه های ریسک زیر قرار گیرند، توسط اداره ملی ایمنی بزرگراه های آمریکا (NHTSA) اجازه خواهند داشت کلید روشن/ خاموش را برای یک 

یا هر دو کیسه هوای خود نصب کنند:

– در هر دو طرف راننده و سرنشین جلو؛ در مورد افراد با شرایط پزشکی که در مورد آنها ریسک استفاده از کیسه هوا بیشتر از ریسک برخورد در صورت استفاده نکردن 

از آن است.

– در سمت راننده؛ (علاوه بر شرایط پزشکی)، کسانی که در صورت رعایت فاصله حداقل 10 اینچی (26 سانتیتری) از مرکز کیسه هوای راننده، نمی توانند به درستی از 

خودرو خود استفاده کنند.

– برای سرنشین جلو؛ (علاوه بر شرایط پزشکی)، افرادی که به دلیل عدم وجود صندلی عقب در خودرو و یا کوچک بودن فضای آن برای قرارگیری یک صندلی کودک رو 

به عقب یا به دلیل نیاز به مراقبت دایم شرایط سلامت یک کودک، لازم است یک  کودک را در صندلی کودک رو به عقب روی صندلی سرنشین جلو قرار دهند.

– برای سرنشین جلو؛ (علاوه بر شرایط پزشکی)، افرادی که لازم است کودکان یک تا 12 ساله را در صندلی جلو بنشانند. به دلیل: الف) عدم وجود صندلی عقب در 

خودرو – ب) اجبار به حمل کودک بیش از گنجایش صندلی های عقب کودک- ج) نیاز به مراقبت دایم شرایط سلامت یک کودک در آمریکا برای نصب یک کلید غیرفعال 

سازی کیسه هوا روی خودرو نیاز به دریافت مجوز از اداره ملی ایمنی بزرگراه های آمریکا (NHTSA) است. پس از دریافت این مجوز دارنده خودرو می تواند خودرو 

خود را برای نصب این کلید به تعمیرگاه ببرد. چنین کلیدهایی باید مجهز به یک چراغ هشداردهنده باشند که وضعیت فعال یا غیرفعال بودن کیسه هوا را نشان دهد.

واضح است که حتی اگر امکان غیرفعال کردن کیسه هوا وجود دارد، در مورد رانندگانی که امکان قرار گرفتن در فاصله حداقل 10 اینچ را دارند، کیسه هوا باید فعال 

باشد. در مورد افراد یکه حتی با رعایت موارد ذکر شده نمی توانند این حداقل فاصله را ایجاد کنند، کیسه هوا می تواند غیرفعال شود. گروهی از پزشکان در کنفرانس 

ملی توصیه های پزشکی برای غیرفعال کردن کیسه هوا شرایط پزشکی که عموما در مقالات گزارش می شوند را به عنوان دلایل احتمالی غیرفعال کردن کیسه هوا 

مورد بررسی قرار داده اند. با این وجود غیرفعال کردن کیسه هوا برای شرایط نسبتاً عادی مانند: وجود ضربان ساز (Pacemaker) در قلب، عینک، دردهای موضعی، نفخ 

(Emphysema)، آسم، جراحی سینه، جراحی پشت یا گردن، سن بالا، پوکی استخوان، آرتوروز یا بارداری توصیه نمی شود.

عموما بدون نصب یک کلید روشن/ خاموش نمی توان کیسه هوا را غیرفعال کرد. به هر حال نباید هرگز شخصا اقدام به غیرفعال کردن کیسه هوا کرد. باید به خاطر 

داشت که کیسه هوا فقط یک بالش نرم نیست بلکه کیسه ای است که با ضربه باز می شود و اگر ندانید که چه میکنید می تواند به شما آسیب برساند.

اداره ملی ایمنی بزرگراه های آمریکا (NHTSA) به جز در شرایط خاص، تنها در حالتی که صندلی عقب وجود نداشته باشد یا فضای آن برای قرار دادن یک صندلی ایمنی 

رو به عقب کودکان کافی نباشد مجوز نصب کلید غیرفعال سازی کیسه هوا را برای خودروهای نو می دهد. در حال حاضر در آمریکا سازندگان خودرو مجوز نصب کلید 

غیرفعال سازی کیسه هوا را برای صندلی راننده در خودروهای نو ندارند چرا که برای اداره ملی ایمنی بزرگراه های آمریکا (NHTSA) این بیم وجود دارد که در این صورت 

این کلید در تمامی خودروهای نو حتی در خودروهایی که توسط افراد در گروه های ریسک قرار نمی گیرند جزو تجهیزات استاندارد خودرو درآید. همچنین مواردی از 

یکپارچه سازی این کلیدها در داشبورد خودرو مشاهده شد که احتمال انحراف منابع از توسعه سیستم های ایمن تر و پیشرفته تر کیسه هوا را به وجود می آورد.